27 czerwca 2016

23 czerwca o godzinie 18:00 na Strzelecką 8 przyjechał płk Witalis Skorupka  ps. Orzeł, żołnierz Kedywu Armii Krajowej który przed kamerami opowiadał: „Wrzucili mnie rannego pod schody. Siedziałem w celi nr 1. Był już tam mój kolega, który należał do Szarych Szeregów. Była tam tylko puszka po świńskiej tuszonce, w której dawali nam kawę czy posiłek i do tej samej puszki musieliśmy oddawać mocz, bo nigdzie nas nie wyprowadzali. Nie było mowy o żadnej higienie… Tak wyglądał ten areszt!”

Przyjechał również p. Wojciech Stefański prezes KROPKA BIS Sp z o.o. – właściciel kamienicy przy Strzeleckiej 8, który zaniepokojony sytuacją, postanowił stawić czoło społecznikom i dziennikarzom, którzy również pojawili się w podwórzu byłej katowni. Właściciel zapewniał, że trzyma rękę na pulsie, jednak ciężko było wyjaśnić czemu na stronie internetowej inwestycji, nie ma nawet pół słowa o mrocznej przeszłości obiektu.

Z informacji jakie posiadamy wynika, że IPN nadal nie udzielił nikomu pisemnej odpowiedzi, co dalej i dlaczego ewentualnie wycofuje się z realizacji planów. Czekamy. Tymczasem dzisiaj odbędzie się sesja Rady Dzielnicy na której punktem 6. obrad jest
„Przyjęcie uchwały Rady Dzielnicy Praga-Północ m.st. Warszawy w sprawie wystąpienia do Ministerstwa Sprawiedliwości o utworzenie filii Muzeum Żołnierzy Wyklętych przy ul. Strzeleckiej 8 w Dzielnicy Praga-Północ m. st. Warszawy.”

Zapraszamy dziś (28.06.2016 r.) do Urzędu Dzielnicy Praga-Północ ul. Kłopotowskiego 15 na godzinę 16:00.

W dniu 28 czerwca w Urzędzie Dzielnicy Praga-Północ przy ul. Ks. I. Kłopotowskiego 15 o godzinie 16.00 rozpoczęła się XXIII sesja Rady Dzielnicy. Punktem 6 porządku obrad było przyjęcie uchwały Rady Dzielnicy Praga-Północ m.st. Warszawy ws. wystąpienia do Ministerstwa Sprawiedliwości o utworzenie filii Muzeum Żołnierzy Wyklętych przy ul. Strzeleckiej 8 w Dzielnicy Praga-Północ.

Idea podjęcia takiej uchwały przedstawiona została przez burmistrza Wojciecha Zabłockiego, dając początek dyskusji nad tematem. Anna Straszyńska ze Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu odczytała list od p. Jacka Karczewskiego Dyrektora Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce, w którym Dyrektor jednoznacznie udziela poparcia działalności Stowarzyszenia w zakresie dbałości o Strzelecką 8, jak również idei zorganizowania w tym miejscu placówki muzealnej. Głos zabrał również p. Leszek Żebrowski, publicysta i historyk, który krótko przybliżył ciężką historię komunizmu w Polsce oraz wskazał w jaki sposób w innych krajach zabezpieczane i wykorzystywane są miejsca pamięci. Dokumentowaniem przebiegu sesji zajął się Piotr Szymanowski z akcja-testament.pl (kamera), Anna Szwałkiewicz z napradze.waw.pl (foto) oraz Włodzimierz Datkowski z Kolekcjonerów Czasu (foto).

[Pokaz zdjęć]

 

Uchwała w treści przedstawionej poniżej (ze względów technicznych obecnie dostępny mamy tylko projekt – będziemy aktualizować) , została przyjęta niemal jednogłośnie: 19 głosów za, 0 przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu (Mariusz Borowski i Ireneusz Tondera).

[Pokaz zdjęć]

 

W trakcie obrad głos zabrał również p. Kamil Ciepieńko, przypominając min. o petycji Stowarzyszenia, pod którą nadal są zbierane podpisy.Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pierwsze pismo do Ministerstwa Sprawiedliwości w tej sprawie zostało przez nas wysłane 15 czerwca br. (czekamy na odpowiedź). Pismo otrzymało również Ministerstwo Skarbu Państwa, które sprawę do wyjaśnienia przekazało Instytutowi Pamięci Narodowej.

Dnia 20 czerwca br. Dyrektor Generalny IPN na pismo Stowarzyszenia z dnia 9 czerwca br. zawierające pytanie o realizację projektu Izby Pamięci na Strzeleckiej 8, poinformował, że:

Z uwagi na to, że nie są mi znane okoliczności, które uniemożliwiły zawarcie umowy najmu z prywatnym właścicielem obiektu, nie posiadam również dokumentów urzędowych lub innych danych, które pozwoliłyby na przedstawienie informacji pełnej, adekwatnej do treści wniosku, załatwienie sprawy wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

W celu pozyskania odpowiednich informacji, wystąpiłem do Dyrektora Oddziału IPN w Warszawie, jako organu bezpośrednio zaangażowanego i nadzorującego działania w sprawach umowy, o przekazanie danych w zakresie określonym w Pani wniosku.

Wywiązując się z obowiązku zawiadomienia wnioskodawcy o przyczynach niezałatwienia sprawy w terminie i wyznaczenia nowego terminu jej rozpatrzenia (…) zawiadamiam, że odpowiedź na wniosek zostanie Pani udzielona w terminie do 9 sierpnia 2016 r.

Petycja nadal jest aktywna i czeka na kolejne podpisy, to ważny głos społeczeństwa, który może zabrać każdy z Was, zarówno podpisując jak i zostawiając komentarz. My ze swojej strony zapewniamy, że nie poprzestaniemy w działaniach i będziemy podejmować kolejne kroki.

W tym miejscu chcemy również serdecznie podziękować p. Jackowi Karczewskiemu za pismo poparcia oraz p. Leszkowi Żebrowskiemu za dzisiejszą obecność i wystąpienie.

Informacji o tematyce dzisiejszej sesji udzielał również Portal Warszawski.

W dniu wczorajszym (29.06.2016 r.) spłynęła do nas odpowiedź IPN ws. Izby Pamięci na Strzeleckiej 8. Wynika z niej, że Instytut nadal jest zainteresowany stworzeniem na Strzeleckiej obiecywanej placówki, na przeszkodzie jednak faktycznie stoją kwestie finansowe, które przerosły Instytut w związku ze zmianą oferty właściciela kamienicy. 25 maja 2016 roku, właściciel złożył Instytutowi ofertę sprzedaży piwnic i części parteru za 2.5 mln zł (bez wykończenia wnętrz lokalu) lub 3 mln 238 tys. zł z uwzględnieniem wykończenia pomieszczeń. Z pisma wynika również, że IPN nie składa zupełnie broni i wystąpił do Ministra Finansów w sprawie zwiększenia projektu budżetu IPN na rok 2017 w zakresie wydatków majątkowych o 2.5 mln zł. Jest to wiadomość która daję cień szansy na realizację planu, pytanie tylko czy inwestor zaczeka? – W tym samym piśmie IPN informuje, że właściciel  wyznaczył termin do 15 czerwca 2016 roku na podpisanie z Instytutem umowy przedwstępnej oraz do 28 lutego 2017 roku na zawarcie umowy przyrzeczonej, co oznacza, że w chwili obecnej, pierwszy z wyznaczonych terminów już minął…

Przy okazji informujemy, że w związku z komunikatem prasowym IPN, dotyczącym zakresu działań Instytutu ws. Strzeleckiej 8 oraz niejasności mogących nasuwać się w związku z zapisem w nim zawartym:

Dzięki staraniom Instytutu 8 marca 2013 r. decyzją nr 186/2013, a następnie decyzją nr 247/2015 z 31 marca 2015 r. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków pomieszczenia piwniczne zlokalizowane w budynku przy ul. Strzeleckiej 8.

zwiększenie zakresu ochrony piwnic przy Strzeleckiej 8 (ochrona konserwatorska 16 pomieszczeń rozszerzona została do wszystkich pomieszczeń piwnicznych, korytarzy oraz schodów zlokalizowanych pod przedmiotową kamienicą), było wynikiem działalności Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu, tj. złożenia wniosku o objęcie przedmiotowego obiektu ochroną prawną, wraz z uzasadnieniem i dowodami w postaci zdjęć oraz wspomnień jednego z przetrzymywanych tam ludzi. Poniżej dokumenty to potwierdzające:
1. Wniosek Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu złożony w dniu 18 listopada 2014 roku do MWKZ o wpisanie do rejestru zabytków pozostałej części piwnic.
2. Pismo Stowarzyszenia do IPN z prośbą o zaopiniowanie zasadności złożonego przez Stowarzyszenie wniosku do MWKZ.
3. Pismo z MWKZ do dr. Tomasza Łabuszewskiego (IPN) o udostępnienie wszelkich posiadanych przez IPN materiałów i dokumentacji dot. Strzeleckiej 8, w związku ze złożonym przez Stowarzyszenie wnioskiem
4. Odpowiedź IPN na pismo Stowarzyszenia
5. Postanowienie MWKZ nr 49/2015 o wznowieniu postępowania.

30.06.2016 r.

Ministerstwo Skarbu Państwa nie jest zainteresowane podjęciem tematu wykupu Strzeleckiej 8 – niestety sprawę zwraca do IPN. Będziemy zatem szukać innych możliwości!

11.08.2016 r.

W dniu 28 czerwca br. na sesji Rady Dzielnicy Praga-Północ, została podjęta uchwała o wystąpieniu Zarządu Dzielnicy do Ministra Sprawiedliwości ws. Strzeleckiej 8. Szerzej o tym pisaliśmy TU. W związku z tak podjętym stanowiskiem, Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu w dniu 20.07.2016 roku, złożyło zapytanie Burmistrzowi Wojciechowi Zabłockiemu, jaki jest etap realizacji postanowień uchwały i jakie kroki zostały podjęte w kierunku Strzeleckiej 8.

[Pokaz zdjęć]

 

W dniu 08.08.2016 r., otrzymaliśmy odpowiedź z której wynika, że wspomniane wyżej wystąpienie do Ministerstwa nastąpiło 29.07.2016 roku, sprawa będąca niemal palącą, przeleżała niestety w kuwecie z dokumentami w Urzędzie Dzielnicy przez miesiąc czasu, mimo że w jej treści znajduje się bardzo jasny i klarowny zapis:

§ 2

 

Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Dzielnicy Praga-Północ m.st. Warszawy.
§3

 

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

W wystąpieniu Zarządu Dzielnicy do Ministra Ziobro, w piśmie przewodnim, poza krótkim rysem historycznym budynku przy Strzeleckiej 8, możemy przeczytać o zaangażowaniu dzielnicowego magistratu w sprawę:

Uchwała jest wynikiem wieloletnich starań obecnych władz Dzielnicy o upamiętnienie na terenie Pragi-Północ Żołnierzy Wyklętych (…) Realizując zapisy ww. uchwały, zwracam się do Pana Ministra z Prośbą o stworzenie filii Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w tym miejscu.

Należy przy tym sprostować, że wieloletnie starania, zostały zapoczątkowane przez poprzednie władze w tym przez p. Pawła Lisieckiego Posła na Sejm RP, ówczesnego Burmistrza, a obecne działania Urzędu, są w naszym rozumieniu niejako kontynuacją tego… trochę rozwleczoną w czasie, niestety.

W odpowiedzi na pytanie jakie kroki zostały podjęte ws. Strzeleckiej, dowiadujemy się:

Jednocześnie pragnę zaznaczyć, iż Zarząd Dzielnicy podejmuje rozmowy z przedstawicielami instytucji państwowych m. in. warszawskimi parlamentarzystami w celu uzyskania wsparcia w przedmiotowej sprawie. Kolejne kroki Zarządu Dzielnicy będą uzależnione od efektów już podjętych działań.

Tak enigmatyczna informacja nie jest jednak uspokajająca i zadowalająca dla nas jako strony społecznej tej sprawy, w zasadzie nie wynika z niej zbyt wiele, a powinno bo zapytanie jest dosyć jasno sformułowane, a my jako organizacja prowadząca tę sprawę od niemal dwóch lat, mamy prawo do informacji.

[Pokaz zdjęć]

 

Na myśl przychodzą smutne wspomnienia lat okupacji… kiedyś czekali na wyrok, amnestię, ratunek… dziś Żołnierze Wyklęci czekają na Uchwałę …

26.08.2016

Kontynuując działania podjęte przez Stowarzyszenie w sprawie Strzeleckiej 8, w dniu 11 sierpnia 2016 roku, wysłaliśmy do IPN zapytanie:

(…) zwracam się z uprzejmą prośbą o udzielenie informacji o podejmowanych przez Instytut Pamięci Narodowej czynnościach w zakresie utworzenia na Strzeleckiej 8 w Warszawie Izby Pamięci. Na wniosek Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu z dnia 18 listopada 2014 roku, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków w marcu 2015 roku wpisał przedmiotowy obiekt do rejestru  zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego, co stanowi dowód na to, że organizacja jest mocno zaangażowana w upamiętnienie tego miejsca. W związku z powyższym prosimy o udzielenie odpowiedzi na niniejsze pismo bez zbędnej zwłoki.

Odpowiedź bez wątpienia przyszła szybko i kolejny raz daje nadzieje na to, że na Strzeleckiej 8 może wydarzyć się jeszcze coś dobrego:

(…) 25 maja 2016 r. właściciel budynku przesłał do IPN ofertę sprzedaży piwnic i części parteru za 2,5 mln zł (bez wykończenia lokalu) lub 3 mln 238 tys. zł (z wykończeniem lokalu), wyznaczając termin do 15 czerwca 2016 roku na podpisanie umowy przedwstępnej oraz do 28 lutego 2017 roku na zawarcie umowy przyrzeczonej.

 

Po otrzymaniu oferty sprzedaży ww. lokalu, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej zwrócił się do Ministra Finansów w sprawie zwiększenia projektu budżetu IPN na rok 2017 w zakresie wydatków majątkowych o kwotę 2,5 mln zł. Środki budżetowe na zakup ww. lokalu zastały przewidziane w projekcie ustawy budżetowej na rok 2017.
Instytut Pamięci i firma deweloperska porozumieli się w kwestii przeniesienia własności ww. lokalu na rzecz IPN, jednakże przed zawarciem transakcji konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich działań przygotowawczych o charakterze formalno-prawnym. Finalizacja tych czynności powinna się zbiec w czasie z przyjęciem przez parlament ustawy budżetowej na rok 2017.
Zawarcie transakcji kupna ww. lokalu będzie możliwe w przypadku, gdy przewidziane na ten cel środki budżetowe zostaną zabezpieczone w uchwalonej ustawie budżetowej na rok 2017.

Część z tych informacji poznaliśmy już przy czerwcowym stanowisku Instytutu, ważna tym razem wydaje się kwestia, że środki na Izbę Pamięci zostały przewidziane w projekcie ustawy budżetowej na rok 2017, pytanie tylko czy zostanie ona uchwalona w takiej formie? Można oczywiście zapytać, dlaczego te środki nie zostały zabezpieczone zdecydowanie wcześniej, jednak w chwili obecnej to zupełnie nic by nie wniosło do sprawy. Nurtujące jest również enigmatyczne stwierdzenie: „jednakże przed zawarciem transakcji konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich działań przygotowawczych o charakterze formalno-prawnym”, co może wskazywać na to, że nadal wszystko jest w powijakach… zapytamy!

Ważne jest by miejsce doczekało się odpowiedniej i mądrej inwestycji, ponieważ stanowi świadectwo nie tylko historii które działy się bezpośrednio na Strzeleckiej, ale również w Toledo, w Rembertowie czy np. na 11 Listopada.

[Pokaz zdjęć]

 

[Pokaz zdjęć]

 

31.08.2016
Nowy materiał prasowy.

POLSKA THE TIMES

06.09.2016

Do Ministerstwa Sprawiedliwości kierowaliśmy zarówno petycję, jak i osobne pismo z prośba o podjęcie działań na rzecz stworzenia na Strzeleckiej 8, filii Muzeum Żołnierzy Wyklętych. Jak zawsze bardzo mocno wierzyliśmy, że to ma sens!

W związku z powyższym, my niżej podpisani zwracamy się z błagalną prośbą, w imieniu własnym oraz narodu, o podjęcie działań w celu wykupu od prywatnego właściciela przedmiotowych piwnic i zorganizowanie w nich Izby Pamięci, bądź filii Muzeum Żołnierzy Wyklętych, na cześć tych którzy, kiedyś walczyli o naszą wolność, a teraz pozostają bezbronni.

Tak pisaliśmy w czerwcu, w sierpniu wysłaliśmy grzeczne przypomnienie o terminach i tak z końcem miesiąca przyszła odpowiedź.

(…) Ministerstwo Sprawiedliwości popiera działania propagujące i utrwalające prawdę historyczną o bohaterskich działaniach i powojennym losie Żołnierzy Wyklętych. Pozwalam sobie jednak zauważyć, że podjęcie postulowanych przez Panią działań nie leży w kompetencji resortu (…)

W zasadzie można było się tego spodziewać, jednak warto, a nawet trzeba było spróbować. Obecnie pozostaje wierzyć, że projekt budżetu dla Instytutu Pamięci Narodowej na rok 2017 zostanie uchwalony w takim kształcie, który pozwoli na realizację Izby Pamięci, z której z informacji jakie posiadamy, IPN na szczęście nie chce rezygnować.

[Pokaz zdjęć]

W dniu 20.09.2016 r. wysłaliśmy wniosek do Stołecznego Konserwatora Zabytków (do wiadomości MWKZ i IPN) o przeprowadzenie kontroli stanu zachowania i zabezpieczenia piwnic przy Strzeleckiej 8. Dzień wcześniej otrzymaliśmy niepokojące zdjęcia, które świadczyć mogą o zniszczeniach zaistniałych w wyniku prowadzonych prac, jak również braku należytego zabezpieczenia obiektu. Poniżej prezentujemy tylko kilka z nich.

Piwnice chronione są prawem na mocy decyzji z dnia 31 marca 2015 roku nr 247/2015.

W dniu 21.09.2016 roku na antenie TVP 3 Warszawa w programie „Echa dnia”, którego gościem był p. Tadeusz Płużański prezes Fundacji „Łączka”, poruszana była kwestia wznowionych poszukiwań ofiar totalitaryzmów na warszawskiej „Łączce”, jak również potrzeba chronienia miejsc takich jak Strzelecka 8. Niestety część poświęcona „Strzeleckiej” była skąpa w informacje i nie przedstawiała całościowo problemu, z jakim jako społecznicy borykamy się w kontekście ratowania miejsca pamięci. W trakcie programu pani Redaktor poinformowała widzów o tym, że kamienica znajduje się w rękach prywatnych jak również że: „konserwator zabytków, nie całą tą piwnicę gdzie były cele przesłuchań, miejsca kaźni, objął swoim nadzorem”, co niestety jest sprzeczne z faktami. Cele znajdowały i nadal znajdują się w piwnicach, są objęte wpisem do rejestru zabytków, wraz z korytarzem i schodami, natomiast pokoje przesłuchań znajdowały się na wyższych kondygnacjach. Dziękujemy w tym miejscu p. Tadeuszowi Płużańskiemu za dopowiedzenie istotnych kwestii w programie, tj. poinformowanie widzów o substancji zabytkowej, unikalnej na skalę kraju, która pozostała w tym miejscu – inskrypcje.

W dniu dzisiejszym wysłaliśmy informację do TVP 3 Warszawa o naszych spostrzeżeniach. Mamy nadzieję, że podejmą temat i zrealizują kolejny, wyczerpujący tym razem materiał na temat Strzeleckiej 8.

Poniżej link do wspomnianego materiału.
TVP 3 – Echa dnia 21.09.2016 r.

14.10.2016 r.
W dniu 20 września br. po otrzymaniu niepokojących wieści od mieszkańców okolicy ulicy Strzeleckiej, jak również po wstępnej ich weryfikacji, Stowarzyszenie złożyło wniosek do Stołecznego Konserwatora Zabytków o przeprowadzenie kontroli stanu zabezpieczenia i zachowania zabytku, jakim są pamiątkowe piwnice przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie. 

Wniosek został przesłany zarówno drogą elektroniczną jak również złożony w wersji papierowej w Urzędzie. W dniu dzisiejszym otrzymaliśmy odpowiedź:

(…) informuję, że została zaplanowana kontrola przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w zakresie stanu zachowania i zabezpieczenia ww. zabytku.

Społeczne zaangażowanie w monitorowanie spraw ważnych dla dziedzictwa narodowego, jest podstawą do budowania tożsamości zarówno lokalnej jak i historycznej. Natomiast współpraca Urzędów z organizacjami pozarządowymi powinna być gwarancją rozwoju tego typu działań kierunkowych.

22.11.2016 r.
W dniu 26.10.2016 roku przeprowadzona została przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków kontrola przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w zakresie stanu zachowania i zabezpieczenia piwnic w budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, wpisanych do rejestru zabytków pod numerem A-1124.
Z przeprowadzonych czynności spisany został protokół w którym opisano stan faktyczny:

W budynku przy ulicy Strzeleckiej trwają prace związane z nadbudową i zmianą sposobu użytkowania obiektu. Prace są prowadzone na wysokości 1-3 piętra istniejącego budynku i w obrębie nadbudowy. W piwnicach objętych ochroną konserwatorską nie stwierdzono prowadzenia żadnych prac. Budowa jest ogrodzona i objęta całodobową ochroną. Z oświadczenia przedstawiciela inwestora wynika, że nie posiada on wiedzy, by na teren budowy wstęp miały osoby nieupoważnione. Od strony ul. Strzeleckiej część okien piwnic, które są pozbawione stolarki lub szkolenia, zostały przesłonięte płytami OSB. Część okien (jedno od strony ul Strzeleckiej i okna od strony podwórza) pozostawiono nieosłonięte. Z informacji przekazanych przez inwestora wynika,m że pozostawienie okien nieosłoniętych ma na celu zapewnienie wentylacji pomieszczeń piwnicznych. Do piwnic prowadzą schody z klatki nr 1. i klatki nr 2. Wejście do piwnic z klatki nr 1 zostało zabezpieczone przy pomocy płyty OSB umieszczonej na oryginalnej stolarce. Wejście do piwnic z klatki nr 2 zostało zamknięte przy użyciu gwoździ umieszczonych w oryginalnej stolarce. W pomieszczeniach piwnicznych stwierdzono podwyższoną wilgotność i miejscowe zacieki, których przyczyną jest przedostanie się wody przez strop z kondygnacji powyżej. Przedstawiciel inwestora poinformował, że zawilgocenie piwnic może być związane z pracami przy wykończeniu nowego poszycia dachu. Z informacji przekazanych przez inwestora  wynika, że prace przy dachu zostaną wkrótce zakończone. Na zachowanej historycznej stolarce części drzwi w piwnicach stwierdzono występowanie białych nalotów wynikających z …. [problem z odczytaniem słowa] biologicznego substancji zabytku. W części pomieszczeń (pod schodami i na korytarzu) stwierdzono występowanie wtórnych napisów będących efektem aktów wandalizmu. W trakcie kontroli nie było jednak możliwości jednoznacznego stwierdzenia czy napisy powstały w okresie od ostatniej kontroli prowadzonej przez BSKZ. W trakcie kontroli przedstawiciele BSKZ poinformowali przedstawiciela inwestora, że wykonana w dniu dzisiejszym dokumentacja fotograficzna wtórnych napisów zostanie porównana z posiadaną dokumentacją z poprzedniej kontroli. W pomieszczeniach piwnicznych nie stwierdzono zalegania śmieci. Miejscowo w piwnicach znajduje się gruz, który prawdopodobnie jest pozostałością po pracach prowadzonych przy elewacji lub innych pracach prowadzonych przez poprzedniego właściciela. W trakcie kontroli wykonano dokumentację fotograficzną, która będzie stanowiła materiał porównawczy. Przedstawiciel inwestora poinformował, że zostanie wydana dyspozycja zabezpieczenia stwierdzonych przecieków na kondygnacji nad piwnicą.

Niestety z informacji przez nas posiadanych nie są to jedyne nieprawidłowości jakie mają miejsce w obrębie zabytkowych piwnic. Sprawa ta jednak ma swój dalszy bieg o czym będziemy informować w kolejnych dniach.

W roku 2015, sprawa zniszczeń piwnic przy Strzeleckiej 8 trafiała kilka razy na Policję – mimo dowodów nie pozostawiających żadnych złudzeń – sprawy umarzano.

W tym roku ponownie kwestia dalszej degradacji piwnic została zgłoszona. W dniu 9 listopada do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga Północ złożone zostało zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa:

(…)z art. 108 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, przez właściciela budynku położonego w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8, KROPKA BIS Sp. z o.o. Dusza Pragi S.K.A poprzez naruszenie struktury zabytkowych pomieszczeń na skutek wykonywanych w budynku prac remontowo – budowlanych, jak również zaniechania usuwania skutków tych prac, zagrażających zabytkowej substancji piwnic.(…)

W uzasadnieniu wymienione zostały zaobserwowane nieprawidłowości:

• Uszkodzenie oryginalnych krat okiennych od strony ulicy jak również wewnętrznej struktury ścian (cegieł).
• Zalanie pomieszczeń piwnicznych i fragmentu korytarza z wyższych kondygnacji, woda kapiąca z sufitu jak również ściekająca po ścianach.
• Biały nalot na zabytkowych drzwiach z inskrypcjami spowodowany dużą wilgocią w pomieszczeniach, mogący dowodzić korozji biologicznej drewna.
• Wykonanie wykopu w piwnicach na głębokość ok. 60-70 cm – dół pozostał nie zasypany.
• Demontaż oryginalnych okien piwnicznych od strony podwórza.

Wszystkie wyżej wymienione nieprawidłowości zostały udokumentowane fotograficznie i dołączone do zawiadomienia, dodatkowo załączony został protokół z oględzin konserwatorskich, jak również stanowisko IPN Oddział w Warszawie ws. aktualnego stanu piwnic.

Wg komentarza do art. 108 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (u.o.z.) autorstwa dr Marka Kulika (LEX/El., 2010), „Normatywną podstawę prawnej definicji zabytku stanowi art. 3 u.o.z. Jego pkt 1 stanowi, że: „zabytkiem jest nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich część lub zespoły będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową”. Artykuł 6 ustawy uszczegóławia definicję zabytku stanowiąc: „1. Ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania:

• Zabytki nieruchome będące w szczególności: (…)

1. h) miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji

                (…)

Ustawa nie przewiduje jako konstytutywnej cechy zabytku wymogu wpisania go do rejestru. Rejestr jest prowadzony, jednak okoliczność, że dany przedmiot w nim nie figuruje, nie przesądza o tym, że nie stanowi on zabytku. Rejestr natomiast pełni funkcję odwrotną mianowicie wpis do rejestru przesądza o zabytkowym charakterze przedmiotów w nim wyszczególnionych.”

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż mimo nie wymienienia w decyzji MWKZ nr 247/2015 krat okiennych oraz innych oryginalnych przedmiotów zachowanych w piwnicach objętych ochroną i stanowiących ich integralną część stanowią one bezspornie zabytek i ich niszczenie stanowi w myśl art. 108 u.o.z. przestępstwo.

– fragment zawiadomienia

Z informacji przez nas posiadanych wynika, że sprawą zainteresowali się również dziennikarze min. z TVP. Ponad to o sprawie powiadomiony został Prezydent RP Andrzej Duda, jak również Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński.

22 Listopada pocztą tradycyjną, za potwierdzeniem odbioru Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu złożyło kolejne pisma ws. upamiętnienia w godny sposób Strzeleckiej 8.

W piśmie do Prezydenta RP Andrzeja Dudy, prosiliśmy o podjęcie przez Głowę Państwa stosownych kroków by zapobiec zacieraniu historii o Polskich Bohaterach

Zwracam się do Pana jako Prezydenta RP, Zwierzchnika Sił Zbrojnych ale przede wszystkim Polaka, proszę o interwencję w sprawie zachowania tego miejsca i stworzenia tam Izby Pamięci, godnej ofiary złożonej przez działaczy podziemia niepodległościowego.

Z uwagi na istotę sprawy oraz jej palący charakter, prosiliśmy o udzielenie odpowiedzi w formie pisemnej bez zbędnej zwłoki, skąd pośpiech? – Przypominamy, że w dniu 9 listopada złożyliśmy zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (niszczenie zabytku) do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga Północ.

W piśmie do  Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, również prosiliśmy o pomoc, a konkretnie o wsparcie w zakresie zachowania miejsca Pamięci Narodowej jakim są piwnice kamienicy przy Strzeleckiej 8 jak również wzięcie udziału w zorganizowaniu w tym miejscu Izby Pamięci:

Ponieważ Pan Minister w swoich kompetencjach posiada zadania realizowane przez nieistniejącą już Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, zwracam się z uprzejmą prośbą o rozpatrzenie możliwości wsparcia Instytutu Pamięci Narodowej zarówno w negocjacjach z obecnym właścicielem obiektu, jak również o ile to możliwe partycypowania w kosztach stworzenia w kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8, Izby Pamięci, godnej ofiary złożonej przez działaczy podziemia niepodległościowego.

W obu przypadkach otrzymaliśmy potwierdzenie odbioru korespondencji, czekamy jednak nadal na odpowiedź.

W dniu 24.11.2016 roku Adam Andruszkiewicz Poseł na Sejm RP złożył interpelację do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie.

Zgłaszający: Adam Andruszkiewicz
Data wpływu: 24-11-2016

Szanowny Panie Ministrze,

od kilku lat wiele osób indywidualnych jak też przedstawicieli inicjatyw społecznych czy stowarzyszeń m.in.: Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu, Stowarzyszenie Zachowania Pamięci o Armii Krajowej, Głos Bohatera, Stowarzyszenie Wizna 1939, inicjatywy Mohort Pamięci i Paczka dla Bohatera, Fundacja „Honor, Ojczyzna” im. Majora Władysława Raginisa czy też Jednostka Strzelecka 1939 im. kpt. Stanisława Brykalskiego, interesowało się losem budynku i walczyło o prawną ochronę obiektu.

Dzięki działaniom podjętym przez Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu dokonano wpisu wszystkich piwnic, korytarzy oraz schodów zlokalizowanych w skrzydle budynku usytuowanego wzdłuż ul. Strzeleckiej do rejestru zabytków. W dawnej komunistycznej katowni miała powstać Izba Pamięci z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej. Zabytkowe inskrypcje pozostawione przez przetrzymywanych w piwnicach działaczy i żołnierzy podziemia niepodległościowego, miały zostać udostępnione społeczeństwu, co miało przyczynić się do przywrócenia pamięci pomordowanym przez komunistyczny aparat represji. Warto w tym miejscu wspomnieć, że piwnice kamienicy przy Strzeleckiej 8 są unikatowym obiektem na skalę kraju, nigdzie nie zachowało się tyle śladów i inskrypcji po zbrodniach komunistów.

Mimo że obiekt jest chroniony prawem, poprzez wpis do rejestru, nadal dochodzi do prób niszczenia pamięci i zacierania śladów po przetrzymywanych w budynku osobach, tym razem z rąk kolejnego już właściciela obiektu, co stało się przyczynkiem złożenia zawiadomienia do prokuratury rejonowej o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w zakresie niszczenia zabytku. W budynku widoczne są także ślady przebywania osób trzecich.

W związku z powyższym zwracam się z prośbą o interwencję w sprawie zachowania tego jakże ważnego dla polskiej Historii miejsca i stworzenia tam Izby Pamięci, godnej ofiary złożonej przez działaczy podziemia niepodległościowego.

Wobec powyższego, działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 1996 r. nr 73, poz. 350, z późn. zm.), uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jakie kroki podejmie ministerstwo w tej sprawie?
2. Czy resort planuje stworzenie Izby Pamięci w tak ważnym dla historii Polski miejscu?

Z wyrazami szacunku,
Adam Andruszkiewicz

W dniu dzisiejszym tj. 04.01.2017 r Instytut Pamięci Narodowej zamieścił na swojej stronie internetowej informacje, o działaniach podjętych w celu wykupienia piwnic przy ul. Strzeleckiej 8.

Instytut Pamięci Narodowej wystąpił do Ministerstwa Finansów z wnioskiem o dotację na wykupienie zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8 (dawna ul. Środkowa 13) na warszawskiej Pradze. To tam zaraz po wojnie była katownia UB, w której komuniści przetrzymywali, torturowali i mordowali żołnierzy podziemia niepodległościowego.

 

Budynek powstał w drugiej połowie lat 30. XX wieku i jest teraz modernizowany, co – jak wykazała kontrola konserwatorska – nie zapewnia odpowiedniej ochrony zabytkowym piwnicom – miejscom kaźni Żołnierzy Wyklętych.

– Wilgoć, która tam panuje, wpływa negatywnie na drewniane drzwi, w większości pokryte inskrypcjami, jak również na cegły, na których można znaleźć patriotyczne hasła, daty i nazwiska – tłumaczy na antenie Radia Warszawa Anna Straszyńska ze Stowarzyszenia „Kolekcjonerzy Czasu”. Świadectwem dramatów, które rozgrywały się w murach budynku przy ul. Strzeleckiej, są nie tylko wydrapane na ścianach cel napisy, ale i np. sporządzony w ten sam sposób więzienny kalendarz.

IPN podjął działania, by zachować zabytkowy charakter tego miejsca. Planowane jest jego wykupienie, a następnie, po przeprowadzeniu niezbędnych prac, udostępnienie zwiedzającym (na razie jest to miejsce zamknięte). – Cena, jaką zaproponował właściciel, przekraczała możliwości budżetowe, zaplanowane już przez Instytut. Kierownictwo wystąpiło więc do ministra finansów o przydzielenie dotacji na ten właśnie cel. Czekamy na odpowiedź – podkreśla w Radiu Warszawa dr Tomasz Łabuszewski z IPN, autor wielu prac poświęconych podziemiu niepodległościowemu po 1945 roku, redaktor naukowy albumu „Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944–1956”.

* * *

Miejsce kaźni polskich bohaterów przy ul. Strzeleckiej było wyjątkowo ważnym adresem na warszawskiej mapie komunistycznego terroru. Zanim jesienią 1945 roku zainstalowano tam Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (funkcjonujący do 1948 roku, po czym budynek zamieszkali pracownicy aparatu represji i ich rodziny), przez około rok działała w tym miejscu Kwatera Główna NKWD na obszar tzw. Polski Lubelskiej, w której urzędować miał gen. Iwan Sierow (współodpowiedzialny za zbrodnię katyńską, a także m.in. organizator podstępnego aresztowania 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w marcu 1945 roku). Przez piwniczne cele przewinęły się setki rzekomych „wrogów ludu”; część z nich komuniści wywieźli do obozu w Rembertowie.

http://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/38199,IPN-chce-ratowac-miejsce-kazni-Zolnierzy-Wykletych-na-warszawskiej-Pradze.html

Podanie tego do publicznej wiadomości, może oznaczać że jesteśmy o krok bliżej upamiętnienia tego miejsca w godny sposób.

Więcej o działaniach podjętych przez Stowarzyszenie ws. Strzeleckiej 8 TU.

Relacja z audycji radiowej TU.

Ważnym jest że w dniu 27.12.2016 r. złożyliśmy do Instytutu Pamięci Narodowej zapytanie dotyczące aktualnego etapu rozmów z prywatnym właścicielem kamienicy, jak również o plany realizacji projektu Izby Pamięci. Pomimo powyższej informacji opublikowanej na stronie internetowej IPN, czekamy na odpowiedź.

W dniu 9 listopada 2016 r. Stowarzyszenie złożyło zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga Północ o podejrzeniu popełnienia przestępstwa:

(…)z art. 108 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, przez właściciela budynku położonego w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8, KROPKA BIS Sp. z o.o. Dusza Pragi S.K.A poprzez naruszenie struktury zabytkowych pomieszczeń na skutek wykonywanych w budynku prac remontowo – budowlanych, jak również zaniechania usuwania skutków tych prac, zagrażających zabytkowej substancji piwnic.(…)

Niestety, Michał Chałubiński – prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga – Północ postanowił odmówić wszczęcia śledztwa w  tej sprawie:

Subsumcja powyższych rozważań w stanie faktycznym ustalonym w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że sytuacja opisana w zawiadomieniu, nie nosi znamion czynu zabronionego. Przede wszystkim, podkreślenia wymaga, że wszystkie zgromadzone w tej sprawie dokumenty (zarówno zawiadomienie, jak też dokumentacja konserwatorska, czy

informacja przekazana przez IPN) wskazują na to, że zachodzą uzasadnione obawy, iż w może dojść do trwałego uszkodzenia substancji zabytkowej, piwnice kamienicy przy ul. Strzeleckiej znajdują się bowiem obecnie w stanie stwarzającym zagrożenie wystąpienia takiego skutku. Stan zagrożenia czy ryzyko wystąpienia skutku, nie świadczy natomiast o jego zaistnieniu, tj. nie jest równoznaczny ze „zniszczeniem” albo „uszkodzeniem” zabytku (ani choćby z usiłowaniem popełnienia powyższego przestępstwa).

Oznacza to, że dla Prokuratury piwnice przy Strzeleckiej 8 nie zostały zniszczone, albo są zniszczone za mało. To że drzwi gniją, a razem z nimi inskrypcje, to że cegły za chwilę mogą zacząć murszeć od wilgoci i stracić przez to zabytkowy charakter w postaci inskrypcji, a od tego już tylko jeden krok do wykreślenia piwnic z rejestru bo przecież nic zabytkowego tam już nie będzie.  W związku z tak zarysowaną sytuacją, nie pozostaje nam nic innego jak napisać odwołanie, będziemy informować o przebiegu postępowania.

11.01.2017 r.

W dniu 27.12.2016 r. złożyliśmy zapytanie do Instytutu Pamięci Narodowej o aktualną sytuację na Strzeleckiej (negocjacje z właścicielem) jak również o dalsze plany teraz już wiemy kiedy możemy spodziewać się konkretnych wyników.

Pytania zawarte w piśmie Stowarzyszenia:

1. Na jakim etapie znajdują się negocjacje dot. wynajmu/wykupu piwnic i parteru budynku zlokalizowanego przy Strzeleckiej 8 w Warszawie?
2. Z kim negocjacje są prowadzone, czy jest to przedstawiciel firmy Kropka Bis Sp. z o.o. czy One-Development Sp. z o.o.?
3. Czy umowa pomiędzy IPN a prywatnym właścicielem obiektu została podpisana?
4. Na kiedy planowana jest realizacja i otwarcie Izby Pamięci?

[Pokaz zdjęć]

 

W dniu dzisiejszym otrzymaliśmy odpowiedź z której wynika, że być może na wiosnę 2018 roku, będziemy mogli już odwiedzić Izbę Pamięci przy Strzeleckiej 8!

W odpowiedzi na zapytanie w sprawie utworzenia placówki edukacyjnej IPN w budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie informuję, iż w połowie 2016r. Instytut porozumiał się z aktualnym właścicielem nieruchomości – KROPKA BIS Sp. z o.o., Dusza Pragi Sp. Komandytowo Akcyjna w kwestii nabycia zabytkowych piwnic oraz części parteru ww. budynku. W celu realizacji tych ustaleń w materiałach do ustawy budżetowej na rok 2017 uwzględnione zostały kwoty niezbędne na zakup i rozpoczęcie prac adaptacyjnych w celu dostosowania ww. na potrzeby placówki edukacyjnej IPN. Zakładając, że ustawa budżetowa w takim kształcie zostanie zatwierdzona, Instytut podejmie ostateczne negocjacje z właścicielem przedmiotowej części nieruchomości i bezpośrednio po nabyciu nieruchomości rozpocznie prace projektowe i wykonawcze. O ile nie wystąpią nieprzewidziane okoliczności, otwarcie placówki powinno nastąpić wiosną 2018r. Należy jednak pamiętać, iż w tej kwestii rozstrzygającym jest nadal decyzja właściciela budynku, który nie ma obowiązku zbycia nieruchomości na rzecz IPN.
– Dyrektor Generalny Instytutu Pamięci Narodowej

dr Marcin Stefaniak

[Pokaz zdjęć]

 

Wiadomość o tyle dobra, że nadzieje pozwala ulokować już w czasie i przestrzeni. Nie zwalnia nas to jednak z bacznego obserwowania sytuacji, bo niestety musimy czekać na informacje o tym, że pieniądze faktycznie już na ten cel są. Jedyne co możemy zrobić i co już nastąpiło to prośba do Ministra Finansów o udzielenie dotacji dla IPN, o tym pisaliśmy TU.

Ostatnio w mediach:

Historia uratowana – Tadeusz Płużański, Super Expres

01.02.2017 r.
Niestety brakuje pozytywnych informacji. 
W związku z otrzymaną z prokuratury odmową wszczęcia śledztwa ws. podejrzenia popełnienia przestępstwa tj. zniszczenia piwnic przy Strzeleckiej 8, w dniu 16 stycznia złożone zostało zażalenie na powyższe postanowienie: 

ZAŻALENIE NA POSTANOWIENIE O ODMOWIE WSZCZĘCIA ŚLEDZTWA

(dot. PR 1 Ds. 268.2016)

 

---

Na podstawie art. 306 § 1 kpk w zw. z art. 465 § 1 i § 2 kpk zaskarżam postanowienie z dnia 27 grudnia 2016 roku, wydane przez Prokuraturę Rejonową Warszawa Praga Północ w Warszawie, doręczone mi w dniu 9 stycznia 2017 roku, o odmowie wszczęcia śledztwa i domagam się jego uchylenia oraz przekazania sprawy do dalszego prowadzenia.

---

UZASADNIENIE

 

Postanowieniem z dnia 27 grudnia 2016 roku odmówiono wszczęcia śledztwa w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa polegającego na niszczeniu zabytku nieruchomego, wpisanego do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego, zlokalizowanego w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8.

 

W uzasadnieniu wskazano, że sytuacja opisana w zawiadomieniu nie nosi znamion czynu zabronionego, a jedynie wskazuje na to że zachodzą uzasadnione obawy, iż może dojść do trwałego uszkodzenia substancji zabytkowej piwnic kamienicy  przy ul Strzeleckiej 8, a stan zagrożenia czy ryzyko jego wystąpienia nie świadczy natomiast o jego zaistnieniu. 

 

Postanowienie to jest niezasadne, ponieważ do jego zawarcia Prokuratura nie przeprowadziła, czynności własnych na podstawie których mogłaby zaprzeczyć bądź potwierdzić, informacje przekazane w zawiadomieniu Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu złożonego do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga – Północ w dniu 9 listopada 2016 r. w tym oględzin przedmiotowego miejsca, przesłuchania wskazanych w zawiadomieniu świadków, jak również wykonania niezbędnych ekspertyz stanowiących podstawę do oceny stopnia zniszczenia substancji zabytkowej obiektu. Interwencja Stołecznego Konserwatora Zabytków w przedmiotowej sprawie, stanowi potwierdzenie możliwości popełnienia przestępstwa, dlatego też czynności śledcze Prokuratury, wykraczające poza analizę złożonych przez Stowarzyszenie w zawiadomieniu, są niezbędne do oceny stanu faktycznego opisywanego przedmiotu oraz jego oceny pod kątem obowiązujących przepisów prawa.

 

Mając powyższe na uwadze, wnoszę o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, w tym polecenie organowi prowadzącemu postępowanie przeprowadzenia następujących czynności:

1. a) Wszczęcie postępowania karnego w sprawie.
2. b) Na podstawie art. 308 Kodeksu postępowania karnego niezwłoczne podjęcie przez właściwe organy policji czynności mających na celu zabezpieczenie miejsca popełnienia przestępstwa w związku z bezpośrednim zagrożeniem dalszego niszczenia zabytku.
3. c) Przesłuchania świadków wskazanych w zawiadomieniu z dnia 9 listopada 2016 roku.
4. d) Przeprowadzenie oględzin przedmiotowego obiektu wraz z analizą stanu zastanego oraz złożonych w zawiadomieniu dowodów.
5. e) Przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych do zawiadomienia, oraz innych dowodów wskazanych w uzasadnieniu.
6. f) Wykonanie niezbędnych ekspertyz pozwalających na dokonanie oceny wpływu zaistniałej sytuacji, na stan zachowania zabytku. 

Aktualnie czekamy na informację zwrotną w tym zakresie, mając nadzieję że prokuratura przeprowadzi czynności własne i ruszy się „zza biurka”. 

To jednak nie jest koniec niejasności. W dniu 4 stycznia Instytut Pamięci Narodowej zamieścił na swojej stronie internetowej komunikat o podjętych ws. Strzeleckiej działaniach, znalazła się tam min. informacja o:

Instytut Pamięci Narodowej wystąpił do Ministerstwa Finansów z wnioskiem o dotację na wykupienie zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8 (dawna ul. Środkowa 13) na warszawskiej Pradze. To tam zaraz po wojnie była katownia UB, w której komuniści przetrzymywali, torturowali i mordowali żołnierzy podziemia niepodległościowego. (…) IPN podjął działania, by zachować zabytkowy charakter tego miejsca. Planowane jest jego wykupienie, a następnie, po przeprowadzeniu niezbędnych prac, udostępnienie zwiedzającym (na razie jest to miejsce zamknięte). Cena, jaką zaproponował właściciel, przekraczała możliwości budżetowe, zaplanowane już przez Instytut. 

Stowarzyszenie w ramach realizacji celów oraz reprezentując interes społeczny w dniu 05.01.2017 r. wysłało do p. Mateusza Morawieckiego Ministra Finansów prośbę o udzielenie dotacji celowej na wykup zabytkowych piwnic przy Strzeleckiej 8, w myśl złożonego przez IPN deklarowanego wniosku:

W imieniu Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu zwracam się zprośba do Pana Ministra o udzielenie dotacji  Instytutowi Pamięci Narodowej na wykupienie zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8 (dawna ul. Środkowa 13) na warszawskiej Pradze.(…)

 

Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu zajmuje się sprawą zabytkowych piwnic od 2014 roku, pozostając w kontakcie zarówno z IPN jak i Stołecznym Konserwatorem Zabytków. Niestety aktualna sytuacja stwarza poważne zagrożenie dla zachowania substancji zabytkowej budynku, w związku z czym złożone zostało przez nas zawiadomienie do prokuratury rejonowej o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w zakresie niszczenia zabytku przez aktualnego właściciela kamienicy.

Kwestia stworzenia Izby Pamięci na Strzeleckiej 8 jest sprawą istotną społecznie i cieszącą się poparciem, na dowód czego przedkładam 505 podpisów zebranych pod petycją kierowaną w czerwcu do Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Skarbu Państwa w przedmiotowej sprawie.

Na odpowiedź z Ministerstwa Finansów nie trzeba było czekać długo, tym bardziej była szokująca: 

W odpowiedzi na pismo z dnia 5 stycznia 2017 r. w sprawie udzielenia dotacji dla Instytutu Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu na zakup zabytkowych piwnic w kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie uprzejmie informuję, iż do dnia 12 stycznia br. do Ministerstwa Finansów nie wpłynął ze strony IPN wniosek o udzielenie dotacji w przedmiotowej sprawie.

To nie jest jednak koniec informacji w zakresie indolencji władz. 
21 listopada 2016 roku Stowarzyszenie wysłało pismo z prośbą o pomoc do Ministra Piotra Glińskiego oraz Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

22 Listopada pocztą tradycyjną, za potwierdzeniem odbioru Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu złożyło kolejne pisma ws. upamiętnienia w godny sposób Strzeleckiej 8.

W piśmie do Prezydenta RP Andrzeja Dudy, prosiliśmy o podjęcie przez Głowę Państwa stosownych kroków by zapobiec zacieraniu historii o Polskich Bohaterach

Zwracam się do Pana jako Prezydenta RP, Zwierzchnika Sił Zbrojnych ale przede wszystkim Polaka, proszę o interwencję w sprawie zachowania tego miejsca i stworzenia tam Izby Pamięci, godnej ofiary złożonej przez działaczy podziemia niepodległościowego.

Z uwagi na istotę sprawy oraz jej palący charakter, prosiliśmy o udzielenie odpowiedzi w formie pisemnej bez zbędnej zwłoki, skąd pośpiech? – Przypominamy, że w dniu 9 listopada złożyliśmy zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (niszczenie zabytku) do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga Północ.

[Pokaz zdjęć]

 

W piśmie do  Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, również prosiliśmy o pomoc, a konkretnie o wsparcie w zakresie zachowania miejsca Pamięci Narodowej jakim są piwnice kamienicy przy Strzeleckiej 8 jak również wzięcie udziału w zorganizowaniu w tym miejscu Izby Pamięci:

Ponieważ Pan Minister w swoich kompetencjach posiada zadania realizowane przez nieistniejącą już Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, zwracam się z uprzejmą prośbą o rozpatrzenie możliwości wsparcia Instytutu Pamięci Narodowej zarówno w negocjacjach z obecnym właścicielem obiektu, jak również o ile to możliwe partycypowania w kosztach stworzenia w kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8, Izby Pamięci, godnej ofiary złożonej przez działaczy podziemia niepodległościowego.

[Pokaz zdjęć]

 

W obu przypadkach otrzymaliśmy potwierdzenie odbioru korespondencji, jednak nie doczekaliśmy odpowiedzi, w dniu 9 stycznia wysłaliśmy prośbę do p. Dudy i p. Glińskiego o udzielenie odpowiedzi, natomiast w dniu 11 stycznia otrzymaliśmy potwierdzenie odbioru naszych pism w odpowiednich kancelariach. I co?  – niestety nadal nic, ponieważ odpowiedź Ministra Piotra Glińskiego na interpelację poselską, z dnia 29.12.2016 r., nie wnosi nic, poza odczuciem, że nikt z naszych włodarzy, nie ma pojęcia o czym mowa, sam Minister w grudniu, powołuje się na dane z czerwca…

Odpowiedź na zapytanie nr 1296

w sprawie budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie

Odpowiadający: minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński

Warszawa, 29-12-2016

Szanowny Panie Marszałku,

piwnice budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, są przedmiotem zainteresowania Instytutu Pamięci Narodowej od 2005 r., jako pozostałość po dawnych katowniach NKWD i UB. Jednocześnie piwnice budynku przy ul. Strzeleckiej 8 (tj. pomieszczenia piwniczne pod północno-zachodnim skrzydłem ww. nieruchomości, wraz z korytarzem, schodami do piwnicy, drzwiami do dawnych cel oraz zachowanymi na ścianach i drzwiach inskrypcjami martyrologicznymi), zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego pod numerem A-1124, decyzją Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 31 marca 2015 r.

Tym samym, ww. piwnice jako zabytek nieruchomy podlegają ochronie prawnej, sprawowanej przez organy ochrony zabytków, stosownie do art. 4 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Na terenie Warszawy za prawidłowe wypełnianie obowiązków z zakresu ochrony zabytków odpowiada Stołeczny Konserwator Zabytków. Natomiast opieka i utrzymanie zabytku jest obowiązkiem jego właściciela, co wynika z art. 5 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W omawianym przypadku, piwnice stanowią część nieruchomości będącej własnością spółki deweloperskiej.

Wobec wskazanych w zapytaniu okoliczności „prób niszczenia pamięci i zacierania śladów po przetrzymywanych w budynku osobach”, pismem z 8 grudnia 2016 r. Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zwrócił się do Stołecznego Konserwatora Zabytków o podjęcie skutecznych działań mających na celu zabezpieczenie substancji będącej nośnikiem wartości zabytkowych omawianych piwnic.

Odpowiadając natomiast na pytanie czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego planuje stworzenie izby pamięci w piwnicach budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, pragnę wyjaśnić, że w prawodawstwie polskim pojęcie „izba pamięci” znajduje się jedynie w niedawno nowelizowanej ustawie z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej, zatem jej utworzenie leży poza kompetencjami Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Z inicjatywą prowadzenia placówki edukacyjno-wystawienniczej (izby pamięci) w ww. piwnicach wystąpił Instytut Pamięci Narodowej. IPN od kilku lat prowadzi rozmowy z właścicielem zabytku w sprawie najmu piwnic i części parteru budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w celu utworzenia ww. placówki. Jak wynika z oficjalnego komunikatu IPN z 28 czerwca 2016 r., instytucja ta otrzymała ofertę zakupu części budynku przy ul. Strzeleckiej 8, która waha się od 2,5 mln zł do 3,2 mln zł. W związku z tą ofertą IPN zaplanował stosowne środki finansowe w swoim budżecie, ustalonym na 2017 r.

Z poważaniem

 Życzymy sobie i Strzeleckiej powodzenia…

23.02.2017

Wielokrotnie prosiliśmy o pomoc różne instytucje w zakresie zachowania Strzeleckiej 8. Niestety praktyka powszechnie stosowana – odbijanie piłeczki – tu również miała swój wydźwięk. Co się dzieje aktualnie ?

Oczywiście nadal nie mamy odpowiedzi od Prezydenta RP i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ws. wsparcia walki o Strzelecką, mimo że wysyłane już były w tej sprawie monity – wstyd! Ryba psuje się od głowy – chciałoby się rzec! O braku odpowiedzi informowaliśmy już TU.

Interpelacja p. Andrzeja Andruszkiewicza do Ministra Glińskiego, poskutkowała natomiast pismem wystosowanym przez MKiDN do Stołecznego Konserwatora Zabytków p. Michała Krasuckiego (pismo z dnia 8 grudnia 2016 r.):

(…)

Jednym z narzędzi prawnych skutecznej ochrony zabytków jest przepis art. 49 ww. ustawy, pozwalający na wydanie decyzji nakazującej przeprowadzenie prac konserwatorskich lub robót budowlanych, niezbędnych ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku. Na terenie Warszawy organem odpowiedzialnym za wypełnienie zadań z. zakresu ochrony zabytków jest Stołeczny Konserwator Zabytków.

W związku z powyższym zwracam się do Pana z prośbą o podjęcie skutecznych działań mających na celu zabezpieczenie substancji będącej nośnikiem wartości zabytkowych omawianych piwnic w kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie. 

Sprawę proszę traktować jako pilną.

Niestety pismo jest  tylko zwykłą formalnością ze strony MKiDN – ponieważ o ile wiele można zarzucić innym organom ws. Strzeleckiej 8 – Stołeczny Konserwator Zabytków zdaje się wyciskać z obowiązujących przepisów prawa wszystko co może. W odpowiedzi (10.01.2017 r.) SKZ odpisuje co następuje: 

(…)w przeciągu ostatnich dwóch lat Stołeczny Konserwator Zabytków przeprowadził trzy kontrole w zakresie stanu zachowania i zabezpieczenia ww. piwnic i prowadzi obecnie postępowanie administracyjne w trybie art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w tej sprawie. Ww. postępowanie administracyjne zostało wszczęte w dniu 2 listopada 2016 r., w następstwie ustaleń poczynionych w trakcie kontroli przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, która miała miejsce w dniu 26 października 2016 r., podczas której stwierdzono ślady znacznego zawilgocenia w pomieszczeniach piwnicznych i porażenia biologicznego drewnianych drzwi do dawnych cel. W związku z powyższym, w toku ww. postępowania administracyjnego Stołeczny Konserwator Zabytków zlecił dr hab. inż. Piotrowi Witomskiemu wykonanie ekspertyzy mykologicznej, w oparciu o którą zostanie wydana decyzja nakazująca przeprowadzenie prac zabezpieczających zabytek przed uszkodzeniem. Natomiast, z uwagi na fakt, że zawilgocenie substancji zabytkowej piwnic powstało w wyniku nieprawidłowej opieki właściciela nad zabytkiem, w dniu 14 listopada 2016 r. Stołeczny Konserwator Zabytków skierował na policję zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia, o którym mowa w art. 110 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. (…)

Dalej w piśmie wymienione są fakty dotyczące interwencji podejmowanych z ramienia Stołecznego Konserwatora Zabytków, które w rzeczywistości są zgodne z prawdą ponieważ ich przebieg również jest przez nas monitorowany.

[Pokaz zdjęć]

 

Jako strona społeczna stale próbujemy uzyskać zapewnienie, że Izba Pamięci powstanie. W linkowanym wcześniej komunikacie, wskazywaliśmy również, na pewne zamieszanie dot. tego czy IPN wystąpił o dotację celową, jak zresztą podawane było na stronie www Instytutu 4 stycznia br., czy jednak nie, bo taką informację otrzymaliśmy z Ministerstwa Finansów. W związku z tymi Stowarzyszenie wystąpiło o dostęp do informacji publicznej zarówno do Ministerstwa Finansów jak i do IPN – ponownie. Czekam na zwrot informacji, bo tylko tyle na chwilę obecną możemy zrobić, ponieważ Prokuratura Rejonowa Warszawa Praga Północ również milczy, mimo że nasze zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa (dot. podejrzenia zniszczenia zabytku) było złożone terminowo. 

11.03.2017 

Podstawowe pytania jakie zadajemy ws. Strzeleckiej 8 to: czy piwnice są odpowiednio zabezpieczone i czy powstanie tam Izba Pamięci? Nasze działania zmierzają do tego by móc udzielić na te pytania odpowiedzi. Aktualnie nie mamy żadnych zapewnień.

Przeprowadzona na nasz wniosek pod koniec ubiegłego roku kontrola Stołecznego Konserwatora Zabytków, wykazała nieprawidłowości w zabezpieczeniu przez właściciela zabytkowych piwnic. Analiza zgromadzonych podczas oględzin materiałów poskutkowała wydaniem przez p. Michała Krasuckiego Stołecznego Konserwatora Zabytków nakazu:

1. KROPKA BIS Sp. z o.o. DUSZA PRAGI S.K.A. (…) wykonać roboty budowlane i prace konserwatorskie przy zabytku jakim są  piwnice w budynku przy Strzeleckiej 8 w Warszawie, wpisane do rejestru zabytków pod numerem A-1124, które są niezbędne ze względu na zagrożenie jego istotnym uszkodzeniem lub zniszczeniem, tj.:

---

a) osuszyć drewnianą stolarkę drzwiową ;

b) usunąć powierzchniowe naloty grzybów na stolarce i ścianach pomieszczeń piwnicznych;

c) pozbawioną nalotów powierzchnię przemyć specjalistycznym środkiem grzybobójczym;

d) stolarkę drzwiową poddać zabiegowi gazowania;

e) wykonać izolację pionową fundamentów;

---

2. Prace wskazane w podpunktach a do d należy wykonać niezwłocznie, jednak nie później niż do dnia 30 maja 2017 roku, prace wskazane w podpunkcie e w terminie do 30 września 2017 roku, zaś prace wymienione w podpunkcie f należy wykonać nie później niż do 31 grudnia 2018 r.

---

3. Ww. prace powinny być wykonane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach, zgodnych z aktualnymi przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (w chwili wydania decyzji, kwestię tę reguluje rozporządzenie MKiDN z dnia 14 października 2015 r. (…))

---

4. Decyzji nadaję rygor natychmiastowej wykonalności

Nakaz wystawiony przez SKZ z datą 13.02.2017 posiada bogate uzasadnienie poparte odpowiednimi analizami, w tym mykologicznymi określającymi stan zachowania drewna.

Ponieważ informacje dotyczące źródła finansowania utworzenia Izby Pamięci przez Instytut Pamięci Narodowej były mocno rozbieżne (IPN podał w styczniu informację, że wystąpił do Ministerstwa Finansów o udzielenie dotacji celowej, czemu zaprzeczyło samo Ministerstwo) postanowiliśmy po upływie pewnego czasu znowu zapytać o finansowanie tego przedsięwzięcia. W dniu 23.02.2017 r. Ministerstwo Finansów i Instytut Pamięci Narodowej otrzymali wniosek o dostęp do informacji publicznej w zakresie finansowania rzeczonego projektu. IPN do dnia dzisiejszego nie udzielił odpowiedzi (ustawowy czas to 14 dni), Ministerstwo Finansów natomiast odpowiedziało (1 marca 2017 r.):

W odpowiedzi na wniosek z 23 lutego 2017 r. o udostępnienie informacji w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764) uprzejmie informuję, że Ministerstwo Finansów nie otrzymało wniosku IPN w przedmiotowej sprawie. (…)

Pocieszający zdaje się być fakt, że otrzymaliśmy informację od Posła Pawła Lisieckiego (pismo: Minister Rozwoju i Finansów  do p. Marek Kuchciński Marszałek Sejmu RP) z której wynika, że IPN „szuka” tych pieniędzy:

(…) Niezależnie od tego pragnę wyjaśnić, że z materiałów planistycznych przedłożonych na etapie projektu ustawy budżetowej na rok 2017 przez dysponentów części budżetowych wynika, iż Instytut Pamięci Narodowej uwzględnił to zadanie w planie wydatków na rok bieżący.

Po wielu próbach zainteresowania tematem Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydenta RP, przyszła w końcu odpowiedź dotycząca stanowiska MKiDN w sprawie Strzeleckiej (niestety p. Andrzej Duda Prezydent RP milczy):

(…) Kamienica bez wątpienia powinna stać się, obok takich obiektów jak więzienie przy Rakowieckiej 37 czy dawny areszt śledczy w podziemiach Ministerstwa Sprawiedliwości przy Alejach Ujazdowskich 11 jednym z najważniejszych w Warszawie miejsc pamięci ofiar zbrodni komunistycznych (…) Pragnę wyrazić ogromne uznanie reprezentowanemu przez Panią Stowarzyszeniu za jego dotychczasowe starania. (…) W świetle informacji posiadanych przez Ministerstwo KiDN, przedstawiciele IPN niejednokrotnie publicznie deklarowali wolę przejęcia opieki nad kamienicą przy ul. Strzeleckiej 8. W celu uniknięcia dublowania działań w tym zakresie, Ministerstwo zwróciło się do Instytutu z prośbą o stanowisko i informacje o aktualnym stanie sprawy. Po ich otrzymaniu sformułowane zostanie ostateczne stanowisko MKiDN(…).

Bez wątpienia jest to ważna informacja, że MKiDN zainteresowało się sprawą, niestety nie możemy tego samego powiedzieć o Prokuraturze Rejonowej Warszawa Praga-Północ, która na złożone przez Stowarzyszenie w dniu 16.01.2017 r. zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie niszczenia przedmiotowego zabytku, nadal milczy. 

Czekamy zatem na kolejne informacje o losach Strzeleckiej 8, opracowując w tym czasie kolejne materiały. Z informacji posiadanych przez Stowarzyszenie wynika, że odbiory prywatnych – nowych mieszkań w dawnej katowni NKWD planowane są na czerwiec tego roku.

26.03.2017

Kilka ostatnich miesięcy (blisko 3) trwało ustalenie czy Instytut Pamięci Narodowej posiada środki na wykupienie piwnic i parteru przy ul. Strzeleckiej 8 czy nie. Komunikat jaki został podany w styczniu br. na stronie Instytutu informujący, że IPN wystąpił do Ministerstwa Finansów o dotacje celowe, był mocno chybiony. Ktoś zwyczajnie się rozpędził z tą informacją, lub źle ją zinterpretował. Prawdą natomiast jest, że Instytut zabezpieczył odpowiednią kwotę w swoim budżecie na wykupienie przedmiotowych piwnic. W czym zatem problem?

Kamienica przy Strzeleckiej 8 właściciela zmieniała wiele razy. Przechodząc z rąk do rąk, pewne sprawy ulegały wydłużeniu i zacieraniu. Stare księgi hipoteczne na starcie zaczynają nasuwać pewne pytania dotyczące prawa własności Zygmunta Jórskiego do tej nieruchomości, później jest już tylko ciekawiej, nie wykluczając dnia dzisiejszego. W sierpniu 2015 roku One Development Sp. z o.o. sprzedało kamienicę firmie KROPKA BIS Sp z o.o. Dusza Pragi S.K.A.. Ta natomiast miała doprowadzić do finalizacji wszelkich spraw, zarówno związanych z inwestycją mieszkaniową, jak również z piwnicami oraz parterem w których miała powstać Izba Pamięci utworzona przez IPN. W sprawie Izby Pamięci negocjacje pomiędzy IPN a właścicielem obiektu były tak skomplikowane, że osoba nie będąca w temacie z trudem zrozumiałaby istotę sprawy. Początkowo chodziło jednak o wynajem powierzchni historycznej oraz parteru, później jednak pojawiła się oferta ich sprzedaży: 

• powierzchnia parteru 226,33 m2
• powierzchnia piwnic 303,57 m2
• razem 529,9 m2

(…25 maja 2016 roku właściciel budynku przesłał do IPN ofertę sprzedaży piwnic i części parteru za 2,5 mln zł (bez wykończenia lokalu) lub 3 mln 238 tyś. zł (z wykończeniem lokalu) …) 
– z pisma IPN z dnia 26.08.2016 roku

Oznacza to, że cena za m2 przedmiotowej powierzchni wynosi ok 6 110,00 zł, należy jednak przy tym pamiętać, że ponad 300 m2 stanowi pewnego rodzaju nieużytek inwestycyjny, ponieważ piwnic chronionych prawem nie można zagospodarować jako piwnice użytkowe, pomieszczenia gospodarcze czy inne.

W dniu 30 czerwca 2016 roku p. Wojciech Stefański Prezes Zarządu Komplementariusza (KROPKA BIS Sp z o.o. Dusza Pragi S.K.A.) przesłał do Stowarzyszenia pismo dotyczące trudności w kontaktach z Instytutem Pamięci Narodowej. Niestety w naszej ocenie jest to jedynie odbijanie piłeczki w sprawach niewygodnych. Skoro już jesteśmy przy sprawach niewygodnych zastanawiające jest również, że przywołane wyżej pismo zostało skierowane również do p. Jacka Wachowicza (w tamtym czasie w-ce przewodniczący Rady Dzielnicy)- niebędącego żadną ze stron sprawy i nie prowadzącego żadnych oficjalnych działań na rzecz ratowania Strzeleckiej 8. Pan Jacek Wachowicz pojawił się za to na Strzeleckiej 8 min. po wielkiej burzy wywołanej dewastowaniem piwnic pod koniec stycznia 205 roku. Na miejscu zawitał kiedy kamery telewizyjne i społecznicy opuścili już historyczne miejsce. Towarzyszył mu wtedy p. Dariusz Wolke (były w-ce burmistrz) oraz p. Andrzej Amanowicz ówczesny właściciel obiektu, którego wcześniej nie można było uprosić o przyjazd i zajęcie stanowiska ws. trwających destrukcyjnych prac w piwnicach. Może warto również podkreślić, że p. Wachowicz prowadzi firmę remontowo-budowlaną, a jego działalność na terenie Pragi Północ budzi w ostatnim czasie sporo kontrowersji (można o tym przeczytać min. w Nowej Gazecie Praskiej). Pan Wachowicz również forsował utworzenie Muzeum Żołnierz Wyklętych w Pałacyku Konopackiego, zamiast w piwnicach przy Strzeleckiej, zastanawiające prawda?

Mimo iż Instytut od lat podtrzymuje, że jest zainteresowany utworzeniem Izby Pamięci na Strzeleckiej 8, i w tym roku ma zabezpieczone środku finansowe na ten cel, okazuje się, że Strzelecka 8 znowu zmienia właściciela:

(… zakup ww. nieruchomości został uwzględniony w materiałach do ustawy budżetowej na rok 2017 i stosowna kwota na realizację tego przedsięwzięcia  została Instytutowi przyznana ustawą budżetową z dnia 16 grudnia 2016 r. podpisaną przez Prezydenta RP 13 stycznia 2017 r. Z przykrością informuję jednak, że pomimo posiadanego zabezpieczenia finansowego ze względów całkowicie od nas niezależnych, przeprowadzenie transakcji obecnie nie jest 

możliwe. 

Wobec braku realizacji przez właściciela wspólnie przyjętych ustaleń oraz całkowity brak 

reakcji na wielokrotnie podejmowane przez IPN próby kontaktu w celu finalizacji transakcji, 

21 lutego 2017 r. Instytut wystąpił do Prezesa Zarządu firmy KROPKA BIS Sp. z o.o. Dusza 

Pragi Sp.k. z prośbą o jednoznaczną deklarację w sprawie sprzedaży lokalu. 

W odpowiedzi 27 lutego 2017 r. otrzymaliśmy informację, z której wynika, że 

przedmiotowy lokal zostanie sprzedany firmie One-Development Sp. z o.o., i tym samym 

w sprawie ewentualnej sprzedaży lokalu należy kontaktować z przedstawicielem tej firmy.

W ramach spotkania, jakie odbyło się w siedzibie IPN 7 marca 2017 r., Pan Andrzej 

Amanowicz poinformował, że transakcja przeniesienia własności lokalu nastąpi po ponownym 

rozliczeniu udziałów w częściach wspólnych nieruchomości, co powinno zostać zrealizowane do 

końca 2017 r. Tym samym, ze względów całkowicie niezależnych od IPN, sprawa zakupu 

zabytkowych piwnic kolejny raz została przesunięta w czasie. …) 

– pismo z dnia 15 marca 2017 r.

Powyższa informacja oznacza, że Strzelecka 8 (a może tylko same piwnice???) trafia ponownie w ręce spółki One-Development, jak również to, że części wspólne i odrębność lokali wymagają weryfikacji. Może bowiem zdarzyć się tak, że zabytkowe piwnice nie zostały wyodrębnione jako osobny/osobne lokale i stanowią nadal część wspólną, co oznacza że nie ma możliwości ich sprzedaży. A może ten zabieg, ta żonglerka oznaczają coś innego? Należy przy tym pamiętać, że Stołeczny Konserwator Zabytków w wyniku przeprowadzonej pod koniec 2016 roku kontroli, nałożył na spółkę Kropka Bis nakaz wykonania prac zabezpieczających piwnice, o czym pisaliśmy TU. Zmiana prawa własności nie zdejmuje jednak ze spółki Kropka Bis obowiązku wykonania zaleceń, ciekawe jest jednak w jaki sposób zgodny z prawem można to ominąć? 

W ostatnim czasie TVP wyemitowało również dwa materiały dotyczące skomplikowanej sytuacji na Strzeleckiej 8. Zachęcamy do zapoznania się również z nimi.

TVP Panorama 11 marca 2017

TVP Info 18 marca 2017

17.04.2017

Jeszcze nie tak dawno, mogliśmy cieszyć się informacją o tym, że Izba Pamięci powstanie i zostanie udostępniona być możne na wiosnę 2018 roku. Następnie okazało się, że stan piwnic stale się pogarsza przez brak odpowiednich zabezpieczeń ze strony ówczesnego właściciela. Przez Stołecznego Konserwatora wydany został wtedy nakaz wykonania niezbędnych prac, mających na celu zabezpieczenie substancji zabytkowej, ostatnie z nich wykonane miały zostać prze spółkę Kropka BIS do końca 2018 roku. I co dalej?

Jak się okazuje, zabytkowy obiekt przy Strzeleckiej 8 znowu zmienił właściciela, o czym zostaliśmy poinformowani przez Instytut Pamięci Narodowej pismem z dnia 15 marca br. Nowym właścicielem jest znowu spółka One-Development, której to prezes zapowiedział, że rozliczenie powierzchni po przeprowadzonej transakcji [rozliczenie udziałów w częściach wspólnych nieruchomości] powinno nastąpić do końca 2017 roku, zatem wiemy że do tego czasu nie wydarzy się absolutnie nic. Co jednak niepokoi bardziej? A no to, że spółka Kropka BIS, na którą nałożony został nakaz wykonania poszczególnych prac zabezpieczających zabytek, aktualnie nie istnieje. Z informacji przez nas posiadanych wynika, że została wykreślona z KRS, co zatem z realizacją wyznaczonych zadań? – próbujemy to ustalić. Wiemy jednak, że zabytkowe piwnice zostały wyodrębnione jako samodzielne lokale (każda piwnica osobno), zatem ryzyko niemożności ich sprzedania w świetle prawa (istniało podejrzenie, że mogą być przypisane do lokali mieszkalnych) praktycznie nie istnieje, kwestia tylko dobrej woli właściciela obiektu. 

Z perspektywy doświadczeń, wiemy jednak, że historia się upomni o to co ważne w tej sprawie. 
Nie tak dawno zakończył się kolejny etap poszukiwań ofiar komunizmu na Cmentarzu Bródnowskim, prowadzony przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka:

(…Szczątki 17 osób, prawdopodobnie ofiar terroru komunistycznego, odnaleziono w czasie drugiego etapu prac na Cmentarzu Bródnowskim – powiedział podczas konferencji prasowej wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk.

Kierujący pracami specjalistów z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN wiceprezes poinformował, że od 2015 roku na terenie bródnowskiej kwatery, gdzie komuniści chowali m.in. straconych w więzieniu „Toledo” na warszawskiej Pradze, odkryto szczątki 24 osób. Przewieziono je na cmentarz w Wólce Węglowej. Pozostaną tam do czasu przeprowadzenia badań genetycznych.

Prace na terenie kwatery 45N na Bródnie znacznie różniły się od poszukiwań w innych miejscach, np. na tzw. Łączce cmentarza na Powązkach Wojskowych. Na Bródnie komuniści chowali ofiary wyjątkowo płytko – na głębokości ok. 40-60 cm. W większości przypadków ofiary układano też w pojedynczych mogiłach. Na „Łączce” naukowcy często docierali do zbiorowych mogił, zlokalizowanych na głębokości nawet ponad dwóch metrów. Dodatkową trudnością był fakt, że komuniści w latach 80. nawieźli tam, warstwę kamieni i gruzu, aby zatrzeć ślady zbrodni.

Szczątki odnalezione na Cmentarzu Bródnowskim, podobnie jak na Łączce, noszą ślady egzekucji tzw. metodą katyńską. Czaszki ofiar mają ślady po kulach. Uwagę specjalistów zwrócił także m.in. rodzaj obuwia. Część osób pogrzebano w butach wojskowych; niektórzy mieli na sobie mundury. – Podejrzewamy, że niektóre z odnalezionych osób to nie więźniowie, a żołnierze zabici w czasie walki. W więzieniach nie mogli mieć na sobie takich ubrań – wyjaśnił prof. Szwagrzyk. 

Badacze natrafili także na rzeczy osobiste ofiar: m.in. medaliki, szczoteczki do zębów oraz grzebienie. Przy jednym ze szkieletów odnaleziono ryngraf z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. Po jego konserwacji okazało się, że należał do Bohdana Stanisława Olszewskiego, żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych. Świadczy o tym napis na odwrocie ryngrafu (personalia oraz prawdopodobne miejsce zamieszkania ofiary), a także umieszczona na nim łacińska sentencja „Niech żyje NSZ. Tak przemija chwała świata” (e viva NSZ. Sic transit gloria mundi). – To zdarza się niezwykle rzadko – ofiara pozostawiła po sobie szczególny ślad – mówił wiceprezes IPN.  Ten żołnierz NSZ został stracony w więzieniu „Toledo” 18 maja 1946 roku.

Naukowcy z IPN chcą powrócić na teren Cmentarza Bródnowskiego. Szczątki kolejnych ofiar terroru komunistycznego mogą spoczywać m.in. pod współczesnymi pomnikami. Termin rozpoczęcia kolejnych prac nie jest jednak jeszcze znany…)

-ipn.gov.pl

Istnieje prawdopodobieństwo, że niektóre z ofiar pochowanych w bezimiennych dołach śmierci na Cmentarzu Bródnowskim, są ofiarami Strzeleckiej 8.

[Pokaz zdjęć]

 

W ostatnim czasie udało nam się dotrzeć do ciekawych informacji historycznych odnośnie Strzeleckiej 8, jak również przekazać na ręce p. Anny Szeląg, zastępcy Dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN pewne pamiątki związane z tym miejscem. O tym niebawem.

24 kwietnia br. w Sądzie Rejonowym Warszawa Praga-Północ, odbyło się posiedzenie w celu rozpoznania zażalenia na postanowienie Prokuratury Rejonowej W-wa Praga-Północ z dnia 27/12/2016 r. o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa – niszczenia zabytku w postaci zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8. Na posiedzeniu stawiła się Anna Straszyńska, przedstawiciel naszego Stowarzyszenia, niestety Prokurator prowadzący sprawę w Prokuraturze Rejonowej nie znalazł czasu tego dnia. Przedstawiona zarówno w zawiadomieniu, jak również w zażaleniu na podjętą przez Prokuraturę decyzję, argumentacja Stowarzyszenia, pozwoliła rozpoznać sprawę i skierować ją do dalszego prowadzenia:

Na podstawie art. 329 § 1 KPK, art.437 § 1 KPK,  art. 465 § 2 KPK zażalenie uwzględnić i  uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do dalszego prowadzenia (…) W ocenie Sądu zasadnym jest wszczęcie postępowania i dołączenie wyników badań ekspertyzy mykologicznej i ewentualne przesłuchanie przedstawiciela społecznego konserwatora zabytków co pozwoli na jednoznacznie ustalenie czy doszło do uszkodzenia substancji zabytkowej, czy stwierdzony nalot ma jedynie charakter powierzchniowy i może zostać usunięty przy pomocy środków chemicznych z powierzchni zabytkowej stolarki nie powodując uszczerbku dla wartości zabytku. Dodatkowo wskazać należy, iż art.108 ust.1 Ustawy o Ochronie Zabytków nie zastrzega aby zabytek miał być cudzy, oraz możliwe jest jego popełnienie przez zaniechanie gdyż prawny szczególny obowiązek zapobiegnięcia zniszczeniu lub uszkodzeniu  spoczywa na właścicielu lub posiadaczu zabytku zgodnie z art.5 wyżej wskazanej ustawy. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji. To postanowienie jest nie zaskarżalne, akta razem z postanowieniem zostaną przekazane do Prokuratury i prokuratura dalej w tym zakresie będzie prowadziła postępowanie. 

W związku z powyższym czekamy na dalsze informacje o podjętych krokach przez Prokuraturę Rejonową. Niestety kwestia własności obiektu jest nadal bardzo dyskusyjna, w tej sprawie skierowaliśmy zapytanie do Stołecznego Konserwatora Zabytków w dniu 26.04.2017 roku:

Szanowny Panie Konserwatorze,
W związku z niepokojącą sytuacją dotyczącą własności obiektu zabytkowego, jakim są piwnice kamienicy przy ulicy Strzeleckiej 8, przekazuję Panu informacje w tym w zakresie.
Dotychczasowym właścicielem obiektu była spółka KROPKA BIS SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ DUSZA PRAGI SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA, na którą to nałożony został przez Pana nakaz wykonania prac niezbędnych mających na celu zabezpieczenie zabytku (firma ta nadal figuruje w Księgach Wieczystych jako właściciel). Z pisma IPN z dnia 15 marca br (w załączniku) wynika, że miała nastąpić zmiana właściciela, nowym miała się okazać firma One-Development będąca poprzednim właścicielem obiektu. Potwierdzeniem tego może być fakt, iż spółka Kropka BIS złożyła wpis o wykreślenie jej z KRS (w załączniku), co stanowi duży problem w zakresie respektowania przepisów prawa, jak również realizacji nałożonego przez Pana, wcześniej wspomnianego nakazu. 

Jako strona społeczna, z niepokojem patrzymy na to co się dzieje w zakresie zachowania tego zabytku. W związku z powyższym, proszę o weryfikację tych informacji, jak również wiadomość zwrotną dot. aktualnego właściciela zabytku, oraz na kim spoczywa aktualnie obowiązek realizacji nakazu. 

(…) informuję, że z informacji będących w posiadaniu Stołecznego Konserwatora Zabytków nie wynika, aby obiekt został sprzedany. Informacji o sprzedaży nie potwierdzają również księgi wieczyste i rejestr gruntów. Z przesłanej przez Panią korespondencji z Instytutem Pamięci Narodowej wynika jedynie, że One Development Sp. z o.o. ma zamiar nabyć nieruchomość przed końcem bieżącego roku, co jest niewystarczające, aby przyjąć, że podmiot ten jest posiadaczem zabytku. Biorąc pod uwagę, że KROPKA BIS Sp. z o.o. DUSZA PRAGI S.K.A. została skreślona z Krajowego Rejestru Sądowego, Stołeczny Konserwator Zabytków podejmie czynności zmierzające do wyjaśnienia aktualnego stanu prawnego nieruchomości.

---

24.07.2017

24 kwietnia br. w Sądzie Rejonowym Warszawa Praga-Północ odbyło się posiedzenie dot. odmowy wszczęcia śledztwa w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa – niszczenia zabytku w postaci zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8. W związku z przekazaniem przez Prokuraturę sprawy do dalszego prowadzenia, 29 maja 2017 roku otrzymaliśmy zawiadomienie:

„Na podstawie art 305 par. 4 k.p.k, zawiadamiam, że w sprawie uszkodzenia w dacie bliżej nieustalonej, nie wcześniej jednak niż 10 lipca 2015 r. i nie później niż 26 października 2016 r. zabytku w postaci piwnic kamienicy położonej w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8, dz. Ew. nr 22, obręb 4-13-04 poprzez wykonywanie w budynku prac remontowo-budowlanych oraz zaniechanie usuwania skutków tych prac 22.05.2017 wszczęto dochodzenie o przestępstwo określone w art. 108 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.”

[Pokaż miniatury]

Niestety od tamtej chwili cisza, chociaż próbowaliśmy dowiedzieć się czegokolwiek,  nie mamy pojęcia na jakim etapie znajduje się dochodzenie, ponieważ w ów zawiadomieniu znajduje się również bardzo enigmatyczny zapis: „O wynikach dochodzenie poinformuję po jego zakończeniu”. Kiedy to nastąpi? To jak wróżenie z fusów…

To jednak nie wszystko. Jak pisaliśmy wcześniej w dniu 13 lutego 2017 roku Stołeczny Konserwator Zabytków Decyzją 6 K/17 nałożył na właściciela obiektu (wtedy Kropka Bis Sp. z.o.o. Dusza Pragi S.K.A) nakaz:

1. KROPKA BIS Sp. z o.o. DUSZA PRAGI S.KA. (Nr KRS: 0000570244), z siedzibą w Warszawie przy ul. Pankiewicza 3 (00-696) wykonać roboty budowlane i prace konserwatorskie przy zabytku jakim są piwnice w budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, wpisane do rejestru zabytków pod numerem A-1124, które są niezbędne ze względu na zagrożenie jego istotnym uszkodzeniem lub zniszczeniem, tj.:
2. osuszyć drewnianą stolarkę drzwiową;
3. usunąć powierzchniowe naloty grzybów na stolarce i ścianach pomieszczeń piwnicznych;
4. pozbawioną nalotów powierzchnię przemyć specjalistycznym środkiem grzybobójczym;
5. stolarkę drzwiową poddać zabiegowi gazowania;
6. wykonać izolację pionową fundamentów;
7. wzmocnić drewnianą tkankę drzwi uszkodzoną przez owady i grzyby domowe, nasączając ją odpowiednim roztworem kleju stolarskiego lub żywic.
8. Prace wskazane w podpunktach a do d należy wykonać niezwłocznie, jednak nie później niż do dnia 30 maja 2017 r„ prace wskazane w podpunkcie e w terminie do 30 września 2017 r.. zaś prace wymienione w podpunkcie f należy wykonać nie później niż do 31 grudnia 2018 r.
9. prace powinny być wykonywane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach, zgodnych z aktualnymi przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (w chwili wydania decyzji, kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 14 października 2015 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań zabytków).
10. Decyzji nadaję rygor natychmiastowej wykonalności.

Jak widać, część prac powinna być wykonana do końca maja 2017 roku, który już daleko za nami. Tu pojawia się problem i pytanie, czy zostały wykonane skoro już w lutym 2017 roku, właściciel zmienił formę prowadzonej spółki (Kropka Bis Sp. z o.o. Dusza Pragi Spółka Komandytowa)?  Dziś również zadaliśmy pytanie na jakim etapie znajdują się rozmowy ws. Strzeleckiej 8 pomiędzy IPN, a właścicielem zwłaszcza, że ten miał się ponownie zmienić. 

---

31.07.2017
Z informacji przez nas posiadanych wynika, że zabytkowy obiekt ponownie trafił w ręce spółki (One-Development), która w styczniu 2015 roku jako pierwsza dopuściła się zniszczeń w zabytkowym obiekcie. Nagłośnienie tego incydentu poskutkowało wpisem do rejestru zabytków historycznych piwnic. Później zniszczenia postępowały lawinowo.

Z udzielonych przez p. Michała Krasuckiego Stołecznego Konserwatora Zabytków informacji wynika, że fakt dot. zmiany właściciela kamienicy przy Strzeleckiej 8 został potwierdzony przez pracowników Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków, niestety nie została ona jeszcze ujawniona w księgach wieczystych. Procedury kontrolne są w toku, łącznie z przygotowaniem weryfikacji stanu realizacji zaleceń dot. zabytkowych piwnic, których wykonanie miało stanowić zabezpieczenie substancji zabytkowej w postaci setek inskrypcji zachowanych w piwnicach.

Dodatkowo, 28.07.2017 r. jako Stowarzyszenie wysłaliśmy pismo do Dyrektora warszawskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, z zapytaniem :

1. Na jakim etapie znajdują się obecnie rozmowy z prywatnym właścicielem obiektu?
2. Kiedy dojdzie do podpisania umowy kupna/sprzedaży zabytkowych piwnic i jakie warunki będzie ona obejmować?
3. Na kiedy planowane jest uruchomienie w tym miejscu Izby Pamięci?

Mamy nadzieję, że na odpowiedź nie będziemy musieli długo czekać. 

---

 23.08.2017

O co chodzi z kamienicą, której piwnice są już prawnie chronione? Czemu tyle trwa utworzenie Izby Pamięci i właściwie dlaczego ma się ona tam znajdować?

Od listopada 2014 roku do marca 2015 roku Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu walczyło o prawną ochronę obiektu, czego efektem było wpisanie do rejestru zabytków wszystkich piwnic, korytarzy oraz schodów zlokalizowanych w skrzydle budynku usytuowanego wzdłuż ul. Strzeleckiej, do rejestru zabytków. W rzeczonym zabytku miała powstać Izba Pamięci z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej. Zabytkowe inskrypcje pozostawione przez przetrzymywanych w piwnicach działaczy i żołnierzy podziemia niepodległościowego, miały zostać udostępnione społeczeństwu, co miało przyczynić się do przywrócenia pamięci pomordowanym przez komunistyczny aparat represji. Warto w tym miejscu wspomnieć, że piwnice kamienicy przy Strzeleckiej 8 są unikatowym obiektem na skalę kraju, nigdzie nie zachowało się tyle śladów i inskrypcji po zbrodniach komunistów.

„Budynek przy ul. Strzeleckiej 8 powstawał w drugiej połowie lat 30. XX wieku, (…) do 1939 nie był jednak zamieszkany. (…) W czasie II wojny zasiedlili go częściowo tzw. dzicy lokatorzy, którzy zostali usunięci przez Sowietów po zdobyciu przez nich Pragi we wrześniu 1944 r. W zimie 1944/1945 obiekt ten stał się kwaterą główną NKWD na obszarze Polski Lubelskiej. Tu przez szereg tygodni urzędował gen. Iwan Sierow, tuż obok zaś płk P. Michajłow (dowódca praskiej grupy operacyjnej). (…)Ostatecznie latem 1945 r. przejął go WUBP w Warszawie – wykorzystując jako jeden z „podręcznych” aresztów.(…) W nowej roli występował on najprawdopodobniej do 1948 r., po czym został przekazany resortowemu kwaterunkowi i zasiedlony przez funkcjonariuszy UB i ich rodziny.”

  

 – Śladami zbrodni, IPN 2013

Historyczny budynek będący obiektem inwestycyjnym został „oczyszczony” z lokatorów (towarzyszyło temu odcięcie wody, prądu i inne kwiatki umilające życie mieszkańcom), którymi faktycznie w dużej mierze były osoby powiązane z resortem minionego ustroju, ale nie tylko. Finalnie część osób dostała nowe mieszkania, część eksmisje, inni ponoć pieniądze. Pusty obiekt to start dla remontu pełną parą. Dalej miało być już lepiej. Na wyższych kondygnacjach lokale mieszkalne, niżej Izba Pamięci. 
Niestety do tej pory IPN nie podpisał umowy z prywatnym właścicielem obiektu, o której była mowa w liście intencyjnym z 2014 roku. Czym to jest spowodowane i co dzieje się w tle tego letargu? Powodem są w pierwszej kolejności kwestie finansowe, które wstrzymywały początkowo IPN przed podjęciem ostatecznej decyzji, chodziło początkowo o brak zabezpieczonych środków na wykup zabytkowych piwnic, a następnie o ciągle zmieniające się ze strony prywatnego właściciela warunki sprzedaży. Jedną z niespodzianek była również zmiana właściciela obiektu w drugiej połowie 2015 roku (niedługo po tym jak ujawnione zostały kolejne zniszczenia w historycznych piwnicach). W trakcie przepychanki cenowej, która miała miejsce zarówno w roku 2016 jak i na początku 2017, piwnice mimo że chronione prawem, nie czekały spokojnie na „lepsze jutro”, były systematycznie zalewane, zaśmiecane i narażane na obecność osób niepowołanych (głównie w wyniku prowadzonych prac budowlanych na wyższych kondygnacjach – nadbudowa i przebudowa kamienicy), co poskutkowało kontrolą Stołecznego Konserwatora Zabytków i wydaniem nakazu usunięcia wad w zabezpieczeniu obiektu (wykonanie prac osuszających, zabezpieczających itp.), pociągnęło to za sobą również złożenie przez nasze Stowarzyszenie zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa  – niszczenia zabytku (listopad 2016 roku), sprawa nie znalazła zakończenia do dziś. Dodatkowo trwająca w bezpośrednim sąsiedztwie (kilku metrów obok i pod piwnicami) budowa metra, która na Pradze zbiera potężne żniwa zniszczeń, również nie napawa optymizmem, a samo Metro Warszawskie milczy jak zaklęte na zadawane przez nas pytania. 

Niestety prowadzone prace budowlane w obrębie Strzeleckiej 8 i Środkowej 13, z dnia na dzień okazywały się destrukcyjne również w innym wymiarze. Sąsiadujące podwórka były bezkreśnie rozjeżdżane przez samochody ciężarowe (dostawy) mimo, że ich mieszkańcy wielokrotnie interweniowali w tej sprawie (niszczone były podwórka, które objęte zostały licznymi pracami adaptacyjnymi na rzecz mieszkańców, wykonywane głównie ich własnymi rękami). Jeden z pracowników budowy miał nawet powiedzieć: „Lepiej jechać przez podwórko niż ta brama ma się zawalić – takie to słabe wszystko.” – co budzi niepokój odnośnie jakości wykonywanych prac. 

Pojawiły się też informacje dotyczące kolejnej zmiany właściciela, oznacza to że właściciel dopuszczający się czynów będących przedmiotem zgłoszenia na prokuraturę (Kropka BIS Sp. z o.o. Dusza Pragi Sp.K. ), miał sprzedać budynek… firmie będącej wcześniej w posiadaniu obiektu, która swoje w kwestii zabezpieczenia zabytkowych piwnic też miała za uszami (One-Development Sp. z o.o.). W księgach wieczystych jednak nie zostało to ujawnione, widoczna była jedynie zmiana u aktualnego właściciela ze spółki komandytowo akcyjnej, na komandytową. 

Aktualnie na terenie obiektu odbierane są już mieszkania przez nowych lokatorów, którzy nie mają (bynajmniej nie powinni mieć) dostępu do piwnic pod skrzydłem budynku zlokalizowanego wzdłuż Strzeleckiej 8. Ale co dalej?

„Szanowna Pani, według uzyskanych przeze mnie kilka dni temu informacji właściciel budynku przy ul. Strzeleckiej 8 zadeklarował udzielenie we wrześniu br. odpowiedzi na ofertę przedłożoną przez IPN dotyczącą zakupu pomieszczeń piwnicznych i lokali na parterze. Instytut ma zabezpieczone na ten cel odpowiednie środki, a przedłużające się negocjacje wynikają wyłącznie z ciągłych zmian właścicielskich ww. posesji.”

 (korespondencja mailowa z dr Tomaszem Łabuszewskim IPN)

W piśmie od IPN z dnia 09.08.2017 roku czytamy natomiast:

W odpowiedzi na zapytanie z dnia 28.07.2017 r. informuję, że w dniu 21.06.2017 r. przystąpiono do negocjacji w sprawie zakupu przez IPN lokalu położonego w budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie. Rozmowy prowadzone są z przyszłym właścicielem lokalu- Panem Andrzejem Amanowiczem – Prezesem One Development Sp. z o.o., któremu na podstawie okazanego aktu notarialnego przysługuje roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej. W  świetle  zawartej pomiędzy tymi podmiotami umowy ostateczne przeniesienie własności lokalu na rzecz One-Development Sp. z o.o. nastąpi po zakończeniu inwestycji prowadzonej przez obecnego właściciela obiektu Strzlecka 8 – firmy KROPKA BIS Sp. z o.o. Dusza Pragi Sp. k. i uzyskania stosownego pozwolenia na użytkowanie budynku. Tym samym dopiero po tej dacie możliwe będzie ustalenie ostatecznych warunków i terminów transakcji. Instytut Pamięci Narodowej nie jest informowany o harmonogramie prowadzonych przez obecnego właściciela prac i na obecnym etapie deklarowanie przez nas jakichkolwiek terminów byłoby całkowicie nieuprawnione.

Czyli? Zmiana właściciela jest jakby w toku, została podpisana umowa przedwstępna pomiędzy spółkami o których wspomniano wyżej, czekać nam tylko aż „dzieło się dopełni” i IPN będzie mógł podjąć dalsze kroki w negocjacjach, zmierzające do utworzenia wyczekiwanej Izby Pamięci. 

Z informacji przez nas posiadanych wynika, że odbiór budynku (kwestie budowlane) nastąpił już na początku sierpnia, natomiast do końca września 2017 roku, planowane jest przeniesienie własności na nowych właścicieli lokali mieszkalnych.

Doświadczenie jednak podpowiada, że to nie jest koniec zawirowań, wszak sprawa o zniszczenie zabytku nie została jeszcze rozstrzygnięta. Nie wiemy również czy piwnice zostały zgodnie z nakazem Stołecznego Konserwatora Zabytków należycie zabezpieczone. Czy i jaka jest utrata substancji zabytkowej jeżeli nakaz nie został wypełniony? Czy budowa metra zagraża piwnicom? Wątpliwości jest wiele.

---

19.09.2017 r.

W celu ochrony zabytków rejestrowych, Stołeczny Konserwator Zabytków wydaje zalecenia i nakazy przeprowadzenia niezbędnych prac przy zabytku, przez jego właściciela. Jak się okazuje, są tacy co potrafią to zwyczajnie w świecie zignorować…

Jak już wcześniej informowaliśmy, 24 kwietnia br. w Sądzie Rejonowym Warszawa Praga-Północ odbyło się posiedzenie dot. odmowy wszczęcia śledztwa w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa – niszczenia zabytku w postaci zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8. W związku z przekazaniem przez Prokuraturę sprawy do dalszego prowadzenia, 29 maja 2017 roku otrzymaliśmy zawiadomienie:

„Na podstawie art 305 par. 4 k.p.k, zawiadamiam, że w sprawie uszkodzenia w dacie bliżej nieustalonej, nie wcześniej jednak niż 10 lipca 2015 r. i nie później niż 26 października 2016 r. zabytku w postaci piwnic kamienicy położonej w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8, dz. Ew. nr 22, obręb 4-13-04 poprzez wykonywanie w budynku prac remontowo-budowlanych oraz zaniechanie usuwania skutków tych prac 22.05.2017 wszczęto dochodzenie o przestępstwo określone w art. 108 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.”

Istotnym dla tej sprawy jest fakt, iż w dniu 13 lutego 2017 roku Stołeczny Konserwator Zabytków Decyzją 6 K/17 nałożył na właściciela obiektu (wtedy Kropka Bis Sp. z.o.o. Dusza Pragi S.K.A) nakaz:

1. KROPKA BIS Sp. z o.o. DUSZA PRAGI S.KA. (Nr KRS: 0000570244), z siedzibą w Warszawie przy ul. Pankiewicza 3 (00-696) wykonać roboty budowlane i prace konserwatorskie przy zabytku jakim są piwnice w budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, wpisane do rejestru zabytków pod numerem A-1124, które są niezbędne ze względu na zagrożenie jego istotnym uszkodzeniem lub zniszczeniem, tj.:

  

 a) osuszyć drewnianą stolarkę drzwiową;

  

 b) usunąć powierzchniowe naloty grzybów na stolarce i ścianach pomieszczeń piwnicznych;

  

 c) pozbawioną nalotów powierzchnię przemyć specjalistycznym środkiem grzybobójczym;

  

 d) stolarkę drzwiową poddać zabiegowi gazowania;

  

 e) wykonać izolację pionową fundamentów;

  

 f) wzmocnić drewnianą tkankę drzwi uszkodzoną przez owady i grzyby domowe, nasączając ją odpowiednim roztworem kleju stolarskiego lub żywic.

  

 2. Prace wskazane w podpunktach a do d należy wykonać niezwłocznie, jednak nie później niż do dnia 30 maja 2017 r„ prace wskazane w podpunkcie e w terminie do 30 września 2017 r.. zaś prace wymienione w podpunkcie f należy wykonać nie później niż do 31 grudnia 2018 r.

  

 3. prace powinny być wykonywane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach, zgodnych z aktualnymi przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (w chwili wydania decyzji, kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 14 października 2015 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań zabytków).

  

 4. Decyzji nadaję rygor natychmiastowej wykonalności.

Realizacja powyższego miała wpłynąć na zabezpieczenie substancji zabytkowej przed dalszym jej niszczeniem, a tym samym zabezpieczyć istotne informacje historyczne, pozostawione w latach ’40 i ’50 minionego stulecia, przez osoby tam przetrzymywane. W dniu 31 sierpnia br. Michał Krasucki Stołeczny Konserwator Zabytków przeprowadził w zabytkowych piwnicach kontrolę, mającą zweryfikować czy prace wymienione powyżej wynikające z nałożonego nakazu, zostały wykonane:

W trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu 31 sierpnia 2017 r. stwierdzono, że nakazane prace nie zostały wykonane. W związku z powyższym, organ podejmie czynności przewidziane w ustawie o egzekucji w administracji, zmierzające do wyegzekwowania obowiązku.

Ponieważ sprawa zniszczeń zabytkowych piwnic, nadal jest obiektem dochodzenia, o powyższym poinformowaliśmy również Policję, przekazując w tym zakresie niezbędne materiały. W naszym rozumieniu jest to dowód na niszczenie zabytku poprzez zaniechanie jego zabezpieczenia.

„Zdaniem dr hab. inż. Piotra Witomskiego z uwagi na aktywne stadium rozwojowe grzybów domowych i pleśniowych oraz na szybkie tempo zachodzących zniszczeń konieczna jest natychmiastowa akcja zwalczająca czynniki biokorozji. Zdaniem eksperta już teraz uszkodzenia spowodowane przez grzyby są poważne i nie należy dopuścić do ich dalszego rozwoju, skutkującego degradacją obiektów. Mając na uwadze zebrany powyższe ustalenia, należy wskazać, że zaszły przesłanki do wydania decyzji nakazowej w trybie art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków. W ocenie Stołecznego Konserwatora Zabytków, przy postępującej degradacji cennych historycznie elementów drewnianych, niepodjęcie działań zmierzających do jego niezwłocznego zabezpieczenia, w niedługim czasie może spowodować znaczne uszkodzenie lub częściowe zniszczenie chronionego zabytku. Dlatego też należy niezwłocznie podjąć działania w celu zatrzymania destrukcji budynku, zanim znajdzie się on w stanie, w którym za późno będzie już na przeprowadzenie remontu innego, niż rekonstrukcja.” [fragment z decyzji SKZ nr 6 K /17] 

 

[Pokaz zdjęć]

---

7.11.2017

Niemal rok po złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa Prokurator Rejonowy Warszawa Praga Północ wszczyna śledztwo ws. niszczenia zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8. Nie było łatwo, ponieważ sprawa na początku została odrzucona, Stowarzyszenie jednak złożyło stosowne odwołanie, na szczęście skuteczne (więcej o tym TU). W  dniu wczorajszym otrzymaliśmy zawiadomienie:

Sekretariat Prokuratury zawiadamia Państwa, że postanowieniem Prokuratora Rejonowego Warszawa Praga Północ w Warszawie z dnia 31 października 201 r. wszczęte zostało śledztwo (…) w sprawie uszkodzenia w dacie bliżej nieustalonej, nie wcześniej jednak niż 10 lipca 2015 roku i nie później niż 26 października 2016 r. zabytku w postaci piwnic kamienicy położonej w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8, dz. EW. nr 22, obręb 4-13-04 poprzez wykonywanie w budynku prac remontowo-budowlanych oraz zaniechania usuwania skutków tych prac tj. o czyn z art. 108 ust. 1 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami(…)”

Na chwilę obecną oznacza to, że sprawa nie została jeszcze zakończona, ale nadal nie wiadomo jaki będzie jej finał. W 2015 roku pierwsze zawiadomienie w tej sprawie zostało zbagatelizowane, sprawa umorzona i zamieciona pod dywan. Tym razem posiadamy zdecydowanie więcej dowodów oraz specjalistycznych opinii potwierdzających stan faktyczny zabytku, który pogarsza się z roku na rok z winy właściciela obiektu. Będziemy informować o przebiegu sprawy.

---

Dnia 12 grudnia br. Instytut Pamięci Narodowej na podstawie podpisanego aktu notarialnego, przejął piwnice dawnego aresztu NKWD przy ul. Strzeleckiej 8 na warszawskiej Pradze. To przełom w kilkuletniej walce o zachowanie tego miejsca.

 „Budynek przy ul. Strzeleckiej 8 powstawał w drugiej połowie lat 30. XX wieku,(…) do 1939 nie był jednak zamieszkany. (…) W czasie II wojny zasiedlili go częściowo tzw. dzicy lokatorzy, którzy zostali usunięci przez Sowietów po zdobyciu przez nich Pragi we wrześniu 1944 r. W zimie 1944/1945 obiekt ten stał się kwaterą główną NKWD na obszarze Polski Lubelskiej. Tu przez szereg tygodni urzędował gen. Iwan Sierow, tuż obok zaś płk P. Michajłow (dowódca praskiej grupy operacyjnej).(…) Ostatecznie latem 1945 r. przejął go WUBP w Warszawie – wykorzystując jako jeden z „podręcznych” aresztów.(…) W nowej roli występował on najprawdopodobniej do 1948 r., po czym został przekazany resortowemu kwaterunkowi i zasiedlony przez funkcjonariuszy UB i ich rodziny.”

 

– Śladami zbrodni, IPN 2013

W piwnicach budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w okresie reżimu komunistycznego więziono, brutalnie przesłuchiwano i mordowano żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego, osoby cywilne ale również volksdeutsche’ów. W latach 1944-45 mieściła się tam Kwatera Główna NKWD na obszar Polski Lubelskiej, a w okresie 1945-48 areszt Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, na koniec kwaterunek resortowy.

[Pokaż miniatury]

W rzeczonym budynku miała powstać Izba Pamięci z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej. Zabytkowe inskrypcje pozostawione przez przetrzymywanych w piwnicach działaczy i żołnierzy podziemia niepodległościowego, miały zostać udostępnione społeczeństwu, co miało przyczynić się do przywrócenia pamięci pomordowanym przez komunistyczny aparat represji. Warto w tym miejscu wspomnieć, że piwnice kamienicy przy Strzeleckiej 8 są unikatowym obiektem na skalę kraju, nigdzie nie zachowało się tyle śladów i inskrypcji po zbrodniach komunistów. Niestety, pomimo podpisania przez IPN i prywatnego właściciela listu intencyjnego w powyższej sprawie (2014 rok), przez długi czas stronom nie udawało się dojść do porozumienia. 

Sytuacja komplikowała się z roku na rok bardziej. Piwnice systematycznie były niszczone (były w tej sprawie składane przez nas zawiadomienia na Policję i do Prokuratury, jedno z postępowań nadal się ciągnie), przechodziły z rąk do rąk. Stołeczny Konserwator Zabytków podejmował na nasz wniosek kontrole i nakładał nakazy zabezpieczenia zabytku, jednak końca tragedii tego obiektu nie było widać.

Przełom po latach.

Przełom w sprawie nastąpił 12 grudnia br. kiedy to podpisany został akt notarialny w powyższej sprawie. Od tego momentu właścicielem zabytkowych piwnic jest Instytut Pamięci Narodowej. 

Na konferencji prasowej zwołanej w dniu 14 grudnia 2017 roku przed budynkiem  Strzeleckiej 8, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, przybliżyli historię obiektu oraz poinformowali, że zabytkowe piwnice oraz parter budynku (łącznie ok. 500 m2) zakupione zostały za kwotę 2 000 000 zł. Obiekt wymaga sporego nakładu pracy związanego z odpowiednim zakonserwowaniem pamiątkowych pomieszczeń, jak również  wykończeniem i wyposażeniem min. parteru. Placówka ma mieć charakter w pierwszej kolejności edukacyjny, ma jednak pełnić drobną funkcję muzealną ze względu na piwnice. W zakresie działalności placówki organizowane będą spotkania edukacyjne dla szkół i nie tylko, z możliwością zapoznania się z pozyskanymi eksponatami. Jej otwarcie planowane jest na drugą połowę przyszłego roku, chociaż rokowania są ostrożne co jest w 100 % zrozumiałe.

Profesor Krzysztof Szwagrzyk podkreślił wyjątkowo istotny charakter miejsca zarówno w historii komunistycznego terroru, jak również dla przyszłości edukacji w tym obszarze. W trakcie konferencji poinformował również, że Instytut planuje przeprowadzenie badań poszukiwawczych w obrębie nieruchomości (na terenie dziedzińca oraz piwnic) w przyszłym roku. Warto wspomnieć w tym miejscu, że badania w tym miejscu wstępnie zostały rozpoczęte 23 czerwca 2015 roku, czekamy zatem na ich dalszy przebieg i wyniki. 

Po konferencji uczestnicy zostali zaproszeni do rzeczonych piwnic, do których nie doprowadzono jeszcze oświetlenia jednak IPN zadbał o latarki dla uczestników spotkania.

[Pokaż miniatury]

Więcej o podejmowanych przez Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu działaniach ws. zachowania miejsca pamięci jak również o wsparciu udzielanym przez inne organizacje TU.

Kto wpisał piwnice Strzeleckiej 8 do rejestru zabytków nieruchomych?

Podejmując walkę o pełną ochronę prawną obiektu w 2014 roku, nie mieliśmy pojęcia, że pierwsze wskazania do tego, miały miejsce już w roku 2003, kiedy to Muzeum Niepodległości na prośbę Departamentu Ochrony Zabytków dokonało analizy dwóch obiektów: przy ul. Cienistej 16 oraz przy ul. Strzeleckiej 8, wskazując tym samym na obecność zabytkowych śladów w piwnicach oraz rozważając dalsze kroki w tej sprawie (ochronę prawną, fizyczną, wykonanie dokumentacji).

W roku 2005 prof. Leon Kieres Prezes Instytutu Pamięci Narodowej w wystąpieniu do Prezydenta M.St. Warszawy Lecha Kaczyńskiego, prosił o podjęcie działań ratujących ww. obiekty, ponieważ nie były one należycie chronione prawnie. 

Dopiero w roku 2009 Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków w odpowiedzi na pismo Stołecznego Konserwatora Zabytków, wszczął postępowanie dot. wpisu do rejestru zabytków nieruchomych. W wyniku tego w roku 2013 pod ochronę trafiło jedynie 16 pomieszczeń piwniczych przy ul. Strzeleckiej 8, gdzie w pozostałych ponad dwudziestu pozostały setki ważnych historycznie pamiątek. 

W roku 2014 Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu postanowiło zawalczyć o całą historię. Na podstawie wykonywanej od 2013 roku dokumentacji zdjęciowej oraz zgromadzonego materiału dot. historii obiektu, udało się wznowić postępowanie dot. ochrony prawnej w MWKZ. W wyniku złożonego przez Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu wniosku i materiału dowodowego, w marcu 2015 wszystkie piwnice były już chronione prawnie. 

[Pokaż miniatury]

---

24 stycznia 2018

W poniedziałek 22 stycznia br. rozpoczęły się poszukiwania ofiar zbrodni popełnionych w dawnym areszcie NKWD i WUBP na Strzeleckiej 8 w Warszawie. Prace trwały trzy dni.

Specjaliści Biura Poszukiwań i Identyfikacji pod okiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka obrali za cel potwierdzenie lub zanegowanie relacji byłych więźniów mówiących o zbiorowych mogiłach w głębi podwórza. Przeprowadzenie badań było możliwe dopiero teraz po uzyskaniu przez IPN niezbędnych zgód i pozwoleń, ale przede wszystkim po rozbiórce garaży, stojących w miejscu wskazywanym przez byłych aresztantów oraz mieszkańców Pragi. Rozbiórka garaży rozpoczęła się w październiku 2017 roku. Monitorowaliśmy te prace, patrząc z niepokojem, czy ziemia nie zaczyna przypadkiem oddawać pamięci. Tak się wtedy jednak nie stało.

W grudniu ubiegłego roku, w trakcie konferencji zwołanej w związku z wykupem przez IPN zabytkowych piwnic przy Strzeleckiej 8, prof. Krzysztof Szwagrzyk poinformował, że prace poszukiwawcze rozpoczną się na przełomie stycznia i lutego 2018 rok.

W trakcie trwających trzy dni poszukiwań w obrębie wskazywanym we wspomnieniach, a tym samym w miejscu gdzie stały garaże mające maskować tajemnicę popełnionych zbrodni, nie odnaleziono ludzkich szczątków. Jest to zła i dobra wiadomość zarazem. Dobra, ponieważ udało się zweryfikować informacje dotyczące tego miejsca, zła ponieważ Ci którzy mieli być tam skrycie pogrzebani, czekają nadal na przywrócenie pamięci w innym, prawdopodobnie nieznanym miejscu.

Kolejny ważny etap dotyczący przywracania pamięci na Strzeleckiej 8 został zakończony, co nie znaczy że wszystko co należy zostało już zrobione. Przed badaczami jeszcze wyzwanie związane z inwentaryzacją napisów, odczytaniem ich oraz zabezpieczeniem, a następnie utworzenie placówki edukacyjnej z prawdziwego zdarzenia…

Tekst i zdjęcia: Anna Straszyńska

[Pokaz zdjęć]

---

03.02.2018

Po wykupieniu przez Instytut Pamięci Narodowej zabytkowych piwnic przy ul. Strzeleckiej 8 oraz zakończeniu poszukiwań ofiar totalitaryzmów na dziedzińcu budynku, archeolodzy rozpoczęli prace w piwnicach.

[Pokaz zdjęć]

 

Inwentaryzacja, opracowanie oraz odpowiednie zabezpieczenie i zakonserwowanie pozostawionych na ścianach napisów jest najistotniejszym elementem planowanych i prowadzonych przez IPN prac. Archeolodzy ponad weryfikację odnalezionych śladów, sprawdzać będą również przebudowy i organizację pomieszczeń w formie pierwotnej i wtórnej, pozwoli to min. na określenie oryginalnej formy zabudowań jak oraz późniejszego etapu ich przystosowywania na potrzebę organizacji cel. 

W kolejnych etapach pomieszczenia będą dokumentowane specjalnymi technikami fotografowania w podczerwieni, co pozwoli na jeszcze wnikliwsze rozpoznanie historycznej tkanki i informacji zapisanych na ścianach. 

Materiał TVP 3 na temat prowadzonych badań zaczyna się od 8:30 min.

https://warszawa.tvp.pl/35826749/31012018

Wcześniej o prowadzonych pracach opowiedziała Pani Anna Szeląg, zastępca dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej. Dziękujemy w tym miejscu za uwzględnienie roli społeczników. 

http://dzieje.pl/wideo/szelag-w-dawnej-katowni-przy-ul-strzeleckiej-8-powstanie-izba-pamieci

Krótkie przypomnienie czemu to wszystko takie ważne, zawdzięczamy Profesorowi Krzysztofowi Szwagrzykowi oraz Annie Straszyńskiej w materiale TV Republika, od 15 minuty.
http://telewizjarepublika.pl/dzisiaj/23-01-2018.html

---

27.02.2018 

Historia Strzeleckiej 8 z dnia na dzień zapisuje się w świadomości mieszkańców Warszawy i nie tylko, jako miejsce historyczne. W grudniu ubiegłego roku Instytut Pamięci Narodowej stał się właścicielem tego ważnego miejsca, natomiast od stycznia prowadzone są tam prace badawcze podzielone na poszczególne etapy, mające potwierdzić lub zaprzeczyć pochówkom ofiar reżimu komunistycznego w obrębie posesji. 

„Wspomnienia Zygmunta Domańskiego z lat 1892–1950”, kserokopia
maszynopisu udostępniona przez prokuratora Marcina Gołębiewicza na potrzebę publikacji „Śladami zbrodni”.

 

 (…Krew mu szła nie tylko z nosa, ust, uszu, ale po prostu ze wszystkich otworów ciała. Odebrano mu kożuch, w piekielnym więc zimnie leżał w piwnicy między nami dwoma, przykryty tylko naszymi płaszczami; nogi od bicia tak spuchły, że musiał chodzić boso; o wciągnięciu butów mowy być nie mogło. Dwa razy na dobę wypuszczano nas do ubikacji z dziurą w podłodze. Biedak nie mógł sam iść, prowadziliśmy więc, a właściwie ciągnęliśmy pod ręce. […] W nocy majaczył nieprzytomnie i tylko szeptał bez przerwy; boli, boli, boli… Kiedyś przychodzi żołnierz, żeby znowu prowadzić na śledztwo. Borowicz nie ma sił wstać. Po chwili zstąpił do podziemia sam pan oficer śledczy. Trącił biedaka końcem buta i łaskawie orzekł: „Da, puskaj addachniot”. Odpoczynek trwał trzy godziny, po czym wyniesiono go na śledztwo i dalej bito. Gdy mnie wywożono, Borowicz prawie dogorywał. Drugi mój towarzysz dopiero w dobę później dołączył do mnie. Opowiadał, że biedny męczennik w nocy skonał. Trupa nawet nie wyniesiono na świat Boży, a zakopano w głębi piwnicy. …)

W dniach 26 – 27 lutego br.  zespół specjalistów Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził kolejny etap prac poszukiwawczych na terenie byłej katowni NKWD przy ul. Strzeleckiej 8. Drugi etap obejmował przebadanie byłych cel więziennych, a tym samym zweryfikowanie relacji więźniów wskazujących na możliwość dokonywania tam pochówku zamordowanych w trakcie śledztwa w areszcie osób, jak wskazuje np. powyższy fragment. Prace archeologiczne zostały zakończone, jednak w czasie ich trwania nie ujawniono szczątków ludzkich. 

Zdjęcia z prac opublikowane zostały na stronie internetowej Biura Poszukiwań i Identyfikacji.

---

28.05.2018

Niszczenie dawnego aresztu NKWD, a następnie WUBP znajdującego się w piwnicach kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8 postępowało wraz z prowadzoną w tym miejscu inwestycją. Pamiątkowe napisy na drzwiach i ścianach cel, przetrwały lata bezpieki i kolejne dziesięciolecia użytkowania tego miejsca jako zwykłych piwnic lokatorskich, gorzej jednak z przetrwaniem remontu, czy jak mawiają niektórzy rewitalizacji obiektu przez prywatnego inwestora. 

Zawiadomień w tej sprawie składaliśmy na przestrzeni lat wiele. Pisaliśmy do Stołecznego Konserwatora Zabytków, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Prezydenta RP itd. Zgłaszaliśmy również sprawę na policję i do prokuratury, za każdym jednak razem sprawa ta była jakby zbyt błaha.

Ostatnie zawiadomienie do prokuratury dot. niszczenia przedmiotowego miejsca, złożone przez nas zostało 9 listopada 2016 r. Po kilku miesiącach sprawa została umorzona, a my złożyliśmy odwołanie. Jego pokłosiem było skierowanie sprawy do dalszego prowadzenia.

„Na podstawie art 305 par. 4 k.p.k, zawiadamiam, że w sprawie uszkodzenia w dacie bliżej nieustalonej, nie wcześniej jednak niż 10 lipca 2015 r. i nie później niż 26 października 2016 r. zabytku w postaci piwnic kamienicy położonej w Warszawie przy ul. Strzeleckiej 8, dz. Ew. nr 22, obręb 4-13-04 poprzez wykonywanie w budynku prac remontowo-budowlanych oraz zaniechanie usuwania skutków tych prac 22.05.2017 wszczęto dochodzenie o przestępstwo określone w art. 108 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.”

W trakcie wielomiesięcznego wyczekiwania na finał sprawy, inwestycja została dokończona, a kamienica zyskała nowych lokatorów. W świetle zebranych dowodów, oraz opinii min. mykologicznej, sprawa zdawała się być oczywista – obiekt był systematycznie i celowo niszczony. 

Fot. Anna Straszyńska (październik 2016)

[Pokaz zdjęć]

 

W dniu 10 maja 2018 roku w Prokuraturze Rejonowej Warszawa – Praga zapadło postanowienie o umorzeniu śledztwa ws. czynu z art. 108 ust. 1. Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, popełnionego przez aktualnego na tamten czas właściciela obiektu. 

Na dziewięciu stronach uzasadnienia, znalazła się synteza prowadzonych czynności, czyli kto i kiedy kontrolował obiekt oraz jaki był w tym czasie jego stan. Wskazano, że znajdująca się w piwnicach wilgoć nie była przypadkowa:

(… Źródłem zawilgocenia były zalewania piwnic spowodowane demontażem poszycia dachu podczas remontu tego budynku. Drugą przyczyną zaistniałego zawilgocenia było podciąganie wód rozproszonych, to jest wód deszczowych, które wsiąkają do gruntu, na ulicy, podwórku, a następnie wsiąkają w ściany zewnętrzne budynku. Objawia się to odparzeniami i wysoleniami tynków na tych ścianach (…). Takie zawilgocenie było wynikiem krótkotrwałego zalewania budynku, a nawet jednorazowego…)

 – opinia biegłego mykologa

Dodatkowo zalecenia Stołecznego Konserwatora wydane pisemnie w dniu 13 lutego 2017 roku Stołeczny Konserwator Zabytków Decyzją 6 K/17, obejmowały szereg działań mających na celu zabezpieczenie i konserwację pozostałości po dawnym areszcie. W toku postępowania prokuratorskiego stwierdzono, że z całą pewnością prace zostały wykonane tylko w zakresie punktu „e”:

(… a) osuszyć drewnianą stolarkę drzwiową;

  

   

  

 b) usunąć powierzchniowe naloty grzybów na stolarce i ścianach pomieszczeń piwnicznych;

  

   

  

  

  

 c) pozbawioną nalotów powierzchnię przemyć specjalistycznym środkiem grzybobójczym;

  

   

  

  

  

 d) stolarkę drzwiową poddać zabiegowi gazowania;

  

   

  

  

  

 e) wykonać izolację pionową fundamentów;

  

   

  

  

  

 f) wzmocnić drewnianą tkankę drzwi uszkodzoną przez owady i grzyby domowe, nasączając ją odpowiednim roztworem kleju stolarskiego lub żywic.

  

   

  

  

  

 2. Prace wskazane w podpunktach a do d należy wykonać niezwłocznie, jednak nie później niż do dnia 30 maja 2017 r„ prace wskazane w podpunkcie e w terminie do 30 września 2017 r.. zaś prace wymienione w podpunkcie f należy wykonać nie później niż do 31 grudnia 2018 r. …)

  

W uzasadnieniu znajduje się również zapis mówiący o pogorszeniu się stanu budynku w okresie od lutego 2017 r, di 6 października 2017 r., czyli w okresie kiedy trwało już postępowanie:

(…W ocenie biegłego w okresie od lutego 2017 r. do 6 października 2017 r. stan zabytku uległ nieznacznemu pogorszeniu. Nieosuszenie przedmiotowych drzwi spowodowało dalszy rozwój zagrzybienia. Zniszczeń dokonanych przez grzyby cofnąć się nie dało, można je było zahamować. Można było dokonać konserwacji tych drzwi tj. konsolidacji strukturalnej żywicami co spowodowałoby przywrócenie trwałości tego drewna. Dodał, że w czasie dokonywania oględzin zabytku nikt nie informował go o tym, że próbowano drzwi osuszyć…)

Stanowisko zajęte przez inwestora, który za tym wszystkim stoi w toku postępowania jest oczywistym odbijaniem piłeczki. Twierdzi bowiem, że w trakcie remontu napotkał na problemy związane z działalnością „różnego rodzaju stowarzyszeń zajmujących się ochroną zabytków”. Odpowiedzialność za realizację zaleceń, scedował na pracownika spółki realizującej remont, a ten jak twierdzi wykonanie zaleceń było niemożliwe ze względu na brak konkretów ze strony Konserwatora, oraz niemożności znalezienia odpowiedniej firmy która się tym zajmie.

Jak się okazuje, to zbyt mało by ukarać inwestora za niszczenie zabytku. Czytamy, że podejrzany zachowaniem swoim nie wypełnił znamion zarzucanego mu czynu zabronionego. Może, gdyby przejechał się czołgiem po piwnicach albo spychaczem spacyfikował całą kamienicę, było by inaczej. W zaistniałej sytuacji zadziało się jednak zbyt mało. 

Pocieszający jest fakt, że prokuratura nie wyklucza, że doszło do zniszczenia zabytku, jednak jak twierdzi, nie sposób ustalić kiedy i przez kogo doszło do konkretnych uszkodzeń. Zdjęcia z konkretnymi datami, wskazywane prace wpływające na stan piwnic, nie są widocznie jednoznaczne. Na pocieszenie natomiast prokuratura przywołuje art. 110 ustawy o zabytkach, wskazując że zdarzenie które jest przedmiotem sprawy powinno być rozpatrywane właśnie z tego artykułu (dotyczącego braku zabezpieczenia zabytku), a nie z art. 108 ustawy (dotyczącego niszczenia zabytku):

Art. 108. Niszczenie lub uszkadzanie zabytku
1. Kto niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
3. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 polegające na zniszczeniu zabytku sąd orzeka na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków nawiązkę w wysokości do wartości zniszczonego zabytku.
4. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 polegające na uszkodzeniu zabytku sąd orzeka obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli obowiązek taki nie byłby wykonalny – nawiązkę na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków w wysokości do wartości uszkodzenia zabytku.
5. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 2 sąd może orzec na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków nawiązkę w wysokości od trzykrotnego do trzydziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia.

  

 *************************************************************
Art. 110. Nienależyte zabezpieczenie zabytku
1. Kto będąc właścicielem lub posiadaczem zabytku nie zabezpieczył go w należyty sposób przed uszkodzeniem, zniszczeniem, zaginięciem lub kradzieżą, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można orzec nawiązkę do wysokości dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami

Mamy zatem zmianę kwalifikacji czynu, a materiały zgromadzone w postępowaniu prokuratorskim przekazane zostaną do Referatu ds. wykroczeń Komendy Rejonowej Policji Warszawa IV, w celu przeprowadzenia postępowania o wykroczenie. I w ten sposób, sprawa będzie się dalej ciągnąć a winni będą bezkarni. Czemu bezkarni? Bo Policja ws. zniszczeń na Strzeleckiej, nigdy nikogo nie mogła ustalić, mimo zeznań i dowodów, tak jakoś im nie wychodziło…